Hem lise hem de üniversitelerde meslek eğitimi alanların teorik bilgilerini uygulamaya dökmek için staj yapması gerekir. Öğrencinin deneyim kazanmasına yardımcı olan staj çalışması karşılığında 3308 sayılı mesleki eğitim kanunu kapsamına göre belirli bir ödeme yapılması gerekir. Bu yazımızda yasal stajyer maaşı hakkında bilgi vereceğiz.
Staj yapan öğrencilerin çalışması karşılığında ödenmesi gereken stajyer maaşı ne kadar sorusunun cevabı yıllara göre değişkenlik gösterir. Stajyer öğrenci çalıştıran işletmelerin maaş hesaplaması gerçekleştirerek bu ödemeyi yapmaları gerekir. Peki, brütten nete maaş hesaplama nasıl yapılır? İşte tüm detaylar!
Stajyer maaşı nasıl hesaplanır?
Genellikle meslek lisesi ve meslek yüksekokulu öğrencilerini kapsasa da öğretmenlik, hukuk gibi fakülte öğrencilerinin de mesleki deneyim kazanması için staj yapması gerekir. Bu durum beraberinde maaş alınır mı ve zam nasıl istenir sorularını beraberinde getirir. Belirli bir süreyi kapsayan staj karşılığı ödenen stajyer maaşı hesaplama işlemi nasıl yapılır sorusu hem işletmelerin hem de öğrencilerin merak ettiği bir konudur.
Stajyerlerin maaşı asgari ücret baz alınarak hesaplandığı için stajyer maaşı nasıl hesaplanır sorusunun cevabını o yılın asgari ücreti belirler. O yılın net asgari ücret tutarı baz alınarak hesaplanan stajyerlerin maaşının hesaplaması aşağıdaki gibidir;
Stajyer Maaşı = Net Asgari Ücret x % 30
Bu ücret işletmenin stajyere ödemesi gereken minimum yasal tutardır. İşveren dilerse daha stajyer öğrenci için daha fazla ödeme yapabilir. Fakat yasal olarak belirlenen tutardan daha düşüğünü ödeyemez.
2024 yasal stajyer maaşı ne kadar?
Stajyer maaşı asgari ücrete göre hesaplandığı için 2024 yılı stajyer maaşları ne kadar oldu işveren ve staj yapacak öğrencilerin merak ettiği hususların başında gelir. 2023 Aralık ayı itibarıyla asgari ücrete %49’luk bir zam yapılarak brüt maaş 13.414,50 TL’den 20.002,50’ye çıkarıldı.
Net asgari ücret 17,002,12 TL olarak güncellendiği için eski asgari ücret baz alınarak hesaplanan stajyer maaşı da güncellenen asgari ücretle beraber değişti. Güncel asgari ücrete göre yeni stajyer maaşı; 17,002,12 TL x 0.30 = 5.100,64 TL olarak belirlenir.
Yasal stajyer maaşı olarak belirlenen bu güncel stajyer maaşı öğrencilere ek olarak çırak ve adayların için de geçerlidir. Kalfa ve son sınıf öğrencileri için stajyer maaşları bu ücretin üstü olarak belirlenir.
Üniversite stajyer maaşı ile meslek lisesi stajyer maaşı aynı mı olur?
Staj uygulamasına tabi tutulan öğrencilere stajyer denir. Stajyer sadece meslek lisesi öğrencilerini kapsamaz. Meslek yüksekokulu öğrencileri ile mühendislik, hukuk, tıp gibi fakültelerde okuyan öğrenciler de staj eğitiminden geçer.
O zaman da üniversite ve lise öğrencilerinin stajyer maaşının aynı olup olmadığı sorusu akıllara gelir. Üni stajyer maaşı ile lise öğrencisi stajyer maaşı aynı olmaz. Meslek lisesi öğrencisinin ilk yıldan stajyerlerin maaşı 5.100.64 TL olarak hesaplanır. Meslek lisesinde staj süresi her yıl olduğu için son sınıf öğrencisinin hem mesleki yeterliliği hem de staj ücreti ilk yıl staj yapan öğrenci ile aynı olmaz. Son sınıf meslek lisesi öğrencisinin alacağı staj ücreti 8.501.06 TL’dir.
Stajyer maaşı üniversite öğrencisi için de değişkenlik gösterir. Örneğin meslek yüksekokulu öğrencisi ile mühendislik fakültesi öğrencisi aynı maaşı almaz. Güncellenen maaşlara göre mühendislik öğrencisi staj ücreti 5.950.74 TL şeklindedir. Stajyer avukat ücreti ya da doktorluk ücreti ise farklıdır.
Peki, bu hesaba göre stajyer maaşı günlük ne kadar olur sorusunun cevabı ise hem stajyerin lise ya da üniversite öğrencisi olmasına hem de üniversite okuyorsa hangi bölümde okuduğuna göre değişir.
Stajyer öğrenci çalıştıran işletmelerdeki yol ve yemek gibi yan haklardan da yararlandırabilirler. Bu yol ve yemek ücretlerini stajyerin alması gereken aylık maaştan kesemezler. 3308 sayılı kanuna göre iş yerinin stajyer öğrenciye vermesi gereken maaş yasa ile güvence altına alınmıştır.
Stajyer maaşı devlet desteği ne kadar?
İşletmesinde stajyer öğrenci çalıştıran işverene devlet de maaş desteği verir. Devletin stajyer maaşına verdiği destek, işletmedeki mevcut personel miktarına göre hazırlanır. 21 Aralık 2021 tarihli yayınlanan 7346 sayılı kanuna göre stajyer çalıştıran işletmenin ödeyeceği maaşa devlet desteğinin ne kadar olacağı belirlenmiştir. Bu yasaya göre:
- İşletmede çalışan personel sayısı 20 kişiden azsa stajyerin maaşının 2/3 kadarına devlet desteği yapılır.
- Stajyerin çalışacağı işletmedeki personel sayısı 20 kişiden çoksa stajyer maaşının 1/3 kadar devlet desteği işletmeye yapılır.
Bunun dışında mesleki eğitim merkezi öğrencilerine ödenecek olan stajyer maaşının tamamı devlet tarafından ödenir. Örneğin 2024 yılı asgari ücretine göre stajyer öğrenci maaşı olan 5.100.64 TL’nin kaçta kaçını devlet kaçta kaçını işveren ödeyecek 7346 sayılı yasa ile belirlenmiştir. Stajyerin çalıştığı işletmede 20 kişiden az personel çalışıyorsa 5.100.64 TL güncel maaşının 3.400.42 TL kadarını devlet öderken kalanını işveren öder.
Zorunlu staj ve gönüllü staj maaşı aynı mı?
Stajın iki tipi vardır. Bunlardan birisi zorunlu diğeri ise gönüllü stajdır. Yükseköğretim kurumları mesleki eğitim merkezlerinde öğrencinin staj eğitimini tamamlamalarını mezuniyet şartı koşar. Öğrencinin mezun olabilmesi için staj süresini tamamlaması gerekir. Buna zorunlu staj denir ve işletmelerde bu stajı tamamlamak zorunda olan öğrenciye asgari ücretin %30’u oranında maaş ödenmesi gerekir. Zorunlu staj sürecinde öğrencinin sigorta primleri okul tarafından ödenir.
Gönüllü stajda ise bir zorunluluk esası bulunmaz. Öğrenci deneyim kazanıp mesleki gelişimini arttırmak adına bu stajı yapar. Gönüllü stajda zorunluluk olmadığı için gönüllü stajyer maaşı yasa tarafından belirlenmez. Bu şekilde staj yapan bir öğrencinin işletmede çalışan diğer personelden bir farkı olmadığı için yasal olarak işletmenin ona diğer çalışanları gibi en az asgari ücret ödemesi gerekir.
Stajyerin maaş ödemesi ne zaman yapılır?
Stajyerlerin maaşı ne zaman ödenir konusu stajyerin devlette ya da özel sektörde çalışıp çalışmadığına göre belirlenir. Staj yapan öğrenci kamu kurumunda çalışıyorsa maaşını genellikle her ayın 15’i ile 20’si arasında alır.
Özel sektörde staj yapan öğrencinin maaş ödemesi genelde ayın 10’u gibi yapılmasına rağmen bu durum sabit değildir. Stajyer öğrenci özel sektörde staj yapıyorsa maaş günü çalıştığı işletmeye göre değişkenlik gösterebilir.
Bir stajyer günde kaç saat çalışır?
Çalıştıran işletmelerin ve öğrencilerin merak ettiği bir nokta da stajyerin günlük çalışma saatidir. Stajyerin çalışma koşullarından alacağı maaşa kadar pek çok konu 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre düzenlenmiştir. Stajyerin çalışma saati yasaya göre staj konusu alan ve stajın türüne göre belirlenir.
Bu yasaya göre zorunlu staja tabi tutulan lise öğrencisinin çalışma süresi haftada 3 günü aşmayacak şekilde düzenlenmelidir. Aynı kapsamda olan üniversite öğrencileri için haftada 6 gün ve 45 saatlik sürenin aşılmaması gerekir.
Stajyer öğrenci isteğe bağlı fazla mesai yapabilir. Yaptığı fazla mesainin ücreti işveren tarafından ödenmek zorundadır. Sanayi sektöründe staj yapma zorunluluğu olan meslek lisesi öğrencileri 18 yaşından küçükse saat 22.00’dan sonra çalıştırılamaz. Zaten 4857 sayılı iş kanununa göre de 18 yaşından küçük çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.