Çalışan maaş zammı, hem çalışan tarafında hem de şirket kanadında en uygun miktarda maaş artırımının belirlenmesi ve gerçekleştirilmesi işlemine denir. Sen de maaş zammı hesaplama hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsan İşin Olsun’dan yararlanma şansı yakalayabilirsin!
Çalışan kişilerin mesai karşılığı aldığı ücrete maaş denir. Hem özel sektörde hem de kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kişilerin aldığı maaş kişinin meslek grubuna göre belirlenir. Maaş personeli motive eden ve daha verimli çalışmasına katkı sağlayan bir unsur olduğu için belli dönemlerde enflasyona göre zam yapılır. Milyonlarca memur, işçi ve emekliyi etkileyen maaş zammı nasıl hesaplanır, hesaplaması nasıl olur diye merak ediyorsan aradığın bilgiler İşin Olsun’da!.
Çalışan maaş zammı nedir?
Maaş zammı hem yöneticileri hem de çalışanları fazlasıyla ilgilendiren bir konudur. Kamuda ve özel sektörde çalışan personelin işine bağlılığını ve iş verimliliğini etkileyen bir unsur olan maaşa belli dönemlerde zam yapılır. Hem kamu hem de özel sektörde çalışan işçi ve memurları ilgilendirdiği kadar işvereni de ilgilendiren maaş zammının hem çalışanı motive etmesi hem de işverenin çıkarlarını koruması gerekir. Bu sebeple zam hesaplama belirli oranlar gözetilerek yapılır ve iki tarafın da mağdur olması engellenir.
İşverenler genellikle yıllık performans değerlendirmeleri veya belirli dönemlerde çalışanların performansını değerlendirerek maaş hesaplama yapar. Buna ek olarak firmanın ekonomik durumu, sektörel gelişmeler ve enflasyon gibi faktörler de bu kararları etkileyebilir. Çalışan maaş zammı, çalışanların daha fazla sorumluluk alması, yeni beceriler kazanması ya da iş yerindeki başarılarına bağlı olarak artabilir. Uzun süredir çalışıyorsan ve iş değişikliği yapmayı planlıyorsan işsizlik maaşı şartları hakkında bilgi edinmek de bu süreci kolayca atlamana yardımcı olur.
Çalışan maaş zammı ne zaman yapılır?
Çalışan maaş zammı ne zaman yapılır sorusunun cevabı özel sektör ve kamu için farklılık gösterir. Kamuda maaşa zam yılda 2 kere yapılırken özel sektörde çalışılan şirkete göre yılda bir ya da 6 aylık dilimlerle iki defa yapılır. Maaş zammının oranı gibi ne zaman yapılacağı da değişkendir. Özel sektörde çalışan maaşına zam yapılırken bazı konular göz önüne alınır ve zammın zamanı ve oranı bu faktörler gözetilerek ayarlanır. Bunlardan ilki çalışanın çalışma süresi, ikincisi ise yeni yıl zamanıdır.
Enflasyon oranına göre zam, çalışanın aldığı maaşın alım gücünü koruması için yapılması gereken bir zam oranıdır. Enflasyona göre zam oranı, fiyatlardaki artışa göre yapıldığı için işveren zam oranını belirleyeceği zaman TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon oranını göz önünde bulundurulur. Enflasyon zammına göre maaş zammı hesaplarken 12 aylık TÜFE (tüketici fiyat endeksi), geçen yılın aynı ayına göre TÜFE, 12 aylık ortalamalı Yİ-ÜFE (yurt içi üretici fiyat endeksi), geçen yılın aynı ayına göre TÜFE + Yİ-ÜFE işlemleri uygulanır.
Çalışan maaş zammı hesaplaması nasıl yapılır?
Maaş zammı ne kadar olur, neye göre hesaplanır sorusu milyonlarca çalışanı ilgilendirir. Maaş zammı hesaplanırken enflasyon ve yıllık artış oranları gibi ekonomik değişkenler hesaba katılır. Zam yapılırken bu kriterleri hesaba katmak yapılacak zammın alım gücünü karşılaması için çok önemlidir. Zam oranı hesaplama çoğunlukla işçi ya da memurun 30 günlük ücreti üzerinden yapılır. Bu ücret ve yıllık artış ve enflasyon oranları üzerinden yapılan zam oranı hesaplanırken yıllık ya da 6 aylık artış oranı belirlenir.
Çalışan maaş zammını yüzde ile hesaplama
Şirketlerin çalışanlarının maaşlarına yapacağı iyileştirme çoğunlukla yüzde oranı üzerinden hesaplandığı için, çalışan zammını yüzde hesaplama şeklinde bir tanım da vardır. Maaş zammı yüzde hesaplama yöntemiyle 6 aylık ya da bir yıllık artış oranı belirlenir. Belirlenen bu oran önceki maaşa eklenerek zam oranı belirlenir. Böylece çalışanın ekonomik koşullarının enflasyon karşısında iyileştirilmesi sağlanır. Yüzde zam oranına göre yapılan bu maaş hesaplaması, ekonomik değişkenlere göre düzenlenmez. Fakat şirketlerin her zaman bu ücret politikasına uymaları da mümkün olmayabilir. Eğer çalışan ile yapılan iş sözleşmesinde herhangi bir zam oranı belirlenmemişse yıllık yapılacak zam oranının asgari ücretin altında kalmayacak şekilde olması belirlenebilir.
Maaş zammı yüzde kaç oranı esas alınarak hesaplanır konusuna örnek olarak bir şirketin çalışanlarına %10 oranında zam yapmaya karar vermesi üzerinden bakılabilir. Yüzde 10’luk zam oranı, mevcut maaş üzerinden bulunarak yapılır. Eğer özel sektördeki bir çalışan %10 zam alacaksa belirlenen zam oranı net ya da brüt maaş üzerinden yapılır. %10’luk zam hesabı aşağıdaki şekilde olur:
- Çalışana verilen maaş artış oranıyla çarpılır.
- Çarpım sonucu yüze bölünür.
- Bölmenin sonucu da ilk maaşa eklenir.
Bu artış her yıl bir önceki yılın maaşına göre hesaplanıp oran üzerine eklenince zamlı o yılın zamlı maaşı belirlenir. Her çalışanın brütten nete maaş hesaplamayı bilmesi önemlidir. Bu bilgi iş hayatında yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geömeye yardımcı olur.
Zam nasıl istenir?
Maaş, çalışanın motivasyonunu sağlamak adına önemli olduğundan, yılın belirli zamanlarında kamu kurum ve kuruluşları ve özel sektörde belli zam oranlarıyla artar. Fakat kamudan farklı olarak özel sektörde maaş oranı iş sözleşmesine göre belirlendiği için, çalışan maaşının yetmediği durumlarda zam isteme talebinde bulunabilir. Maaş zammının hem iş motivasyonunun artması hem de maaşının hayatını idame ettirmesi için yeterli miktarda olması beklenir. Bu hususlar doğrultusunda zam nasıl istenir ve maaş zammı isterken nelere dikkat edilir aşağıdaki maddelerden öğrenebilirsin;
- Maaş zammını mail olarak sunacaksan anlaşılır kelimeler kullanmaya ve net olmaya dikkat etmelisin. Eğer mail yerine konuşma yapmayı planlıyorsan öncesinde mutlaka hazırlık yapman gerekir.
- Maaş zammı için konuşma yapacaksan öncesinde yazıya dökebilirsin. Görüşmede kullanacağın cümlelerin nasıl olması gerektiğini yazıp gördüğünde daha iyi anlayabilirsin.
- Zam artışını neden talep ettiğini çok iyi bir şekilde anlatmalısın. Yeni dönemde şirkete katacağın ya da katmayı planladığın artılardan da söz edebilirsin.
- Maaş zammı için işvereninle görüşme yapacaksan dikkat etmen gereken kritik nokta yöneticinin uygun zamanıdır. Onun hangi zaman daha uygun olduğunu kollarsan olumlu sonuç alman daha yüksektir. Örneğin kötü giden bir toplantı yerine yapılan bir satış sonrası konuşman senin için daha avantajlı sonuçlar doğurabilir.
- Maaş zammı konuşması yapacaksan dikkate alman gereken bir diğer nokta da maaş politikası ve şirketin kurumsallığı gibi detaylardır.
- İstediğin maaşın değerini belirlemen çok önemlidir. Tam bir sayı yerine küsuratlı bir sayı söyleyebilirsin.
- Eğer aklında bir sayı varsa onun arasında kaldığı bir maaş aralığı belirleyebilirsin.
- Talebini kişiselleştirip şirket için önemini vurgulayabilirsin.
- Kesinlikle pozitif bir dil kullanmalısın.
Eğer maaş zammı için yöneticinle konuşmak yerine mail atacak ya da dilekçe sunacaksan daha farklı bir yol izlemen gerekir. Eğer konuşma konusunda iyi olmadığını düşünüyorsan dilekçe yazman senin için daha faydalı olur. Zam nasıl istenir diye merak ediyorsan, internet üzerinden maaş zammı isteme dilekçesi örneği bulabilirsin. Maaş arttırım talebi olarak da geçen maaş zammı isteme dilekçe örneğinde resmi bir dil kullanman gerekir. Dilekçenin son kısmına telefon, e-posta gibi iletişim bilgilerini yazmalısın.