Çalışanlar için en merak edilen konulardan biri, yıllık izin haklarının yanı sıra alabilecekleri yıllık rapor hakkının kaç gün olduğudur. Bu konu, özellikle beklenmedik sağlık sorunları veya acil durumlar karşısında büyük önem taşır. Yıllık rapor hakkı, aslında yasalarla belirlenmiş bir süreye dayanır ve bu süre, raporun alınma şekline ve süresine göre değişebilir. Peki, bu hak tam olarak nedir ve kaç gündür?
Yıllık rapor hakkı nedir?
Yıllık rapor hakkı, çalışanların hastalık, kaza veya başka bir sağlık sorunu nedeniyle işe gidememesi durumunda, bu durumu bir hekim raporuyla belgeleyerek işten izinli sayılmasıdır. Bu süre boyunca işveren, çalışanın raporlu olduğunu bildiği için işten çıkaramaz veya herhangi bir ceza veremez. Bu hak, hem işçinin sağlığını korumayı hem de işverenle olan ilişkisini güvence altına almayı amaçlar. İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5510 Sayılı Kanun) bu süreci düzenler.
Tek hekim raporları
En sık karşılaşılan rapor türü, tek hekim tarafından verilen raporlardır. Bu raporlar genellikle kısa süreli rahatsızlıklar için alınır. Birçok kişi, “tek hekim raporu kaç gün verilebilir?” diye merak eder.
Türkiye’de geçerli olan düzenlemeye göre, tek bir hekim bir hastaya tek seferde en fazla 10 gün rapor verebilir. Eğer hastanın sağlık durumu 10 günden sonra da devam ediyorsa, rapor süresinin uzatılması için tekrar muayene olması ve yeni bir rapor alması gerekir. Aynı hastalığa bağlı olarak bir takvim yılı içinde tek hekimden alınan raporların toplamı 40 günü geçemez. Bu sınırı aşan durumlarda, hastaneye sevk edilerek heyet raporu alması zorunludur.
Heyet raporu nasıl alınır?
Tek hekimin verdiği raporun süresi yetersiz kaldığında veya hastanın durumu daha kapsamlı bir değerlendirme gerektirdiğinde, sağlık kurulu (heyet) raporu devreye girer. Heyet raporları, genellikle birden fazla uzman hekimin bir araya gelerek hastanın durumunu değerlendirmesiyle verilir.
Heyet raporlarının süresinde tek hekim raporlarındaki gibi bir üst sınır bulunmaz. Hastanın hastalığına ve ihtiyacına göre, heyet raporu uzun süreli verilebilir. Ancak, bu raporlar belirli periyotlarla yenilenmek zorunda kalabilir. Özellikle uzun süreli hastalıklar veya maluliyet durumları söz konusu olduğunda, heyet raporu büyük önem taşır.
Raporlu çalışanların maaş durumu
Raporlu olunan süre boyunca maaş durumu da çalışanlar için kritik bir konudur. SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), raporlu çalışanlara belli şartlar altında geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) öder.
- SGK’nın rapor parası ödemesi, raporun başladığı ilk 2 gün için yapılmaz. Ödeme, 3. günden itibaren başlar.
- Ödenek, çalışanın son 3 ayda aldığı prime esas kazancın bir yüzdesi olarak hesaplanır. Ayaktan tedavide bu oran brüt kazancın üçte ikisi, yatarak tedavide ise yarısıdır.
- SGK, raporlu olunan her gün için bu ödemeyi yapar. İşveren, rapor süresince çalışanına maaş ödemesi yapmak zorunda değildir. Ancak bazı işyerleri, toplu iş sözleşmeleri veya iç yönetmelikleri gereği, raporlu olunan süre boyunca maaşın tamamını veya bir kısmını ödemeye devam edebilir. Bu durum, işveren ile çalışan arasındaki anlaşmaya veya işyerinin politikasına bağlıdır.
Yıllık rapor hakkı, aslında işçinin sağlığına ve haklarına yönelik önemli bir güvencedir. Ancak, bu hakları kötüye kullanmak yerine, yalnızca gerçekten ihtiyaç duyulduğunda kullanmak hem işçinin hem de işverenin menfaatine olacaktır.
