Çalışanların haklarını bilmeleri iş dünyasında haklarını koruma ve adalet arama yeteneğine sahip olmalarını sağlar. Haklarını bilen bir çalışan olduğunda işverenin karşısında bilinçli bir tavır takınarak haksız uygulamalara karşı gerekli adımları atabilirsin. Çalışan haklarından biri olan vefat izni konusunda merak edilen pek çok sorunun cevabı bugün İşin Olsun’da!
Vefat izni nedir?
Çalışanların alabileceği izin türleri temelde dört sınıfa ayrılır. Bu izin hakları şu şekilde maddelere ayrılabilir:
- Yıllık ücretli izin
- Ücretsiz izin
- Mazeret izni
- Diğer nedenlerle alınan izinler
İş Kanunu ve Yıllık İzin Yönetmeliğince belirlenen bu izinler, çalışanlara birtakım haklar sağlar. Bu yönetmelik ile beraber çalışanlar hakları hakkında bilgi sahibi olup izin haklarını kullanabilir. Çalışanların belirli bir dereceden yakını vefat ettiğinde bir süre dinlenmesine olanak sağlayan vefat izni de bu haklardan biridir. Ölüm izni yakınlık dereceleri çalışılan sektöre ve kuruma göre değişkenlik gösterebilir. Birçok şirket izin politikası içerisinde ölüm iznine yer verir. Bu sayede sen de yakınlarının cenaze işlemleri ile ilgilenerek bu süreçte iş durumlarını düşünmek zorunda kalmazsın. Ölüm izni sayesinde yakınlarını kaybetmenin acısını atlatmaya çalışmak için zamana sahip olursun.
Ölüm izni ücretli midir?
Çalışan olarak kullanabileceğin izin türleri ücretli ve ücretsiz olarak kendi arasında 2 çeşide ayrılır. Vefat izninin bu iki tür arasından hangisi içerisinde yer aldığı tartışılırken ölüm izni maaştan kesilir mi sorusu çalışanlar ve işverenler arasında merak konusudur. Ölüm izni ücretli izin türleri arasında yer alırken, izinli olduğun bu süre boyunca ücretlerinde kesinti olmaması gerekir. Ölüm izni kullandığın zaman diliminde maaşın tam olarak verilmeli, çalıştığın zamandaki hakların da saklı tutulmalıdır. Ölüm izni kullandığın bu süreçte maaşın ya da ücretlerin tam olarak ödenmezse yasal haklarını talep etme amacı ile işverenlerine dava açmaya hakkın vardır.
Vefat izni kaç günden oluşur?
Yasal düzenlemelerde yer alan ölüm izni, farklı sektörde çalışan kişiler için oldukça önemli haklardan biridir. Vefat izni hem devlet memurları hem de özel sektördeki tüm çalışanlara verilse de süreli farklılık gösterebilir. Hangi alanda çalışıyorsan kanunlara göre sahip olduğun haklarını detaylı bir şekilde bilmen gerekir. Devlet memurları için belirlenen izin süresi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre belirlenir. Bu kanuna göre belirlenen vefat izni süresi memurlar için 7 gün olarak sunulur. Özel sektör çalışanlarında ise bu hak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre düzenlenir. Bu kanuna göre özel sektörde çalışan kişilere yakınlarının cenazeleri için 3 gün vefat izni tanınır. Kanunlara göre memurlara tanınan ölüm izni hakkı süresi özel sektör çalışanlarına göre daha fazlayken bu kanunlardaki vefat izni kaç gündür sorusuna cevap kolaylıkla bulunur. Özel sektörde çalışıyorsan bu süreyi mazeret izni ile beraber uzatmayı deneyebilirsin.
Vefat izni süresi yıllık izin süresinden düşülür mü?
Mazeret izinlerinin dışında kalan tüm ücretli izin olarak kullanılan izin türleri yıllık izin olarak adlandırılır. Ölüm izni, mazeret izin türüne girdiği için yıllık izinden farklıdır. 1. dereceden yakın vefat izni olarak da bilinen bu süreç senin gibi çalışanlara hak olarak sunulur. İzin süresi boyunca, maaşın ya da ücretin normal süreçte nasıl işliyor ise o şekilde ödenmeye devam edilir. Vefat izni süresince çalışmadığın günler ücretli bir izin olmasına karşın yıllık izin süresi içerisinde sayılmaz. Böylelikle ölüm izni yıllık izin süresinden bağımsız olup sahip olduğun bu süreyi etkilemez. Ölüm izni süresinin yıllık izinden düşürülme gibi durumlar, kanuna aykırı olarak değerlendirilir. Aynı zamanda ölüm izni süren bittikten sonra yıllık iznini de kullanmayı da talep etme hakkın da vardır. Çalışan yıllık izin süreleri hakkında detaylı bilgi edinerek yıllık planlamanı yapabilir, haklarını doğru şekilde kullanabilirsin.
Vefat iznini kapsayan yakınlar kimlerdir?
Vefat izni; memurlar için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, özel sektör çalışanları için ise 4857 sayılı İş Kanunu’na göre düzenlenir. Ölüm izni kimleri kapsar sorusunun cevabı bu iki kanun gözetilerek verilir. Memurlar ve özel sektör çalışanlarına yönelik ölüm izni hakları, farklı kanunlar gözetilerek düzenlendiği için kullanım gerekçeleri de değişkenlik gösterir. Memurlar ve özel sektör çalışanları için ortak olarak verilen vefat izinleri şu şekilde maddelenebilir:
- Çalışanın annesi
- Çalışanın babası
- Çalışanın eşi
- Çalışanın çocuğu
- Çalışanın kardeşi
Memurlar için ölüm izni eş, çocuk, kardeş, anne ya da baba, eşin annesi ya da babasının vefat etmesi hâlinde 7 gün olarak verilebilir. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre özel sektör çalışanları ise ölüm iznini; eşi, çocuğu, kardeşi, anne ya da babasının vefat etmesi durumunda verilir. Özel sektör için bu izin 3 gün olarak sunulurken eşin, çocuğun, kardeşin, annen ya da baban haricinde bir kişinin vefat etmesi halinde ölüm izni hakkına sahip olamazsın. Vefat eden diğer kişilerle yakınlık seviyen ölüm izni hakkını doğurmaz. Bu gibi durumlarda işveren ile yapılan karşılıklı anlaşma ile ücretsiz olarak izin kullanabilirsin.
Ölüm izni nasıl alınır?
Çalışan kişinin elinde olmayan hastalık, ölüm ve kaza gibi sebeplerle iş yerindeki faaliyetlerine geçici süre ara vermek için mazeret izni kullanabilir. Ölüm izni de türü itibariyle bir mazeret izinleri arasında yer alır. Vefat izninden yararlanabilmek için işverene ölüm izni dilekçesi vermen gerekir. Ölüm iznini kullanmak isteyen işçi ya da memurun durumu anlatan bir dilekçeyi çalıştığı birimdeki yetkiliye teslim etmesi gerekir. Dilekçe içerisine yakınının vefat tarihi ve ölüm belgesini de koyman tavsiye edilir. Dilekçe teslim edildikten sonra, kabul edilip edilmediğinin bildirilmesini beklemene gerek yoktur. Ölüm izni nasıl alınır sorusunun cevabı bu prosedürlerden geçerken çalışanlar talep ettikleri izin doğrultusunda iş kanuna göre ücretli olarak izinli sayılırlar.
Vefat izni hakkı kullandırılmadığı durumlarda ne yapılır?
Vefat izni senin yasal bir hakkındır. Memur vefat izni belirli derecede yakınlarının vefatında 7 gün olarak belirlenirken, özel sektör çalışanları için bu süre 3 gün olarak sunulur. İşverenin, sana kanun çerçevesinde sunulan bu hakkı vermemesi kanuna aykırı olarak değerlendirilir. Ölüm izni işçi için bir haktır. Böyle durumlarda haklarını tam olarak bilmen oldukça önem taşır. İzninin sana kullandırılmadığı durumlarda oluşan mağduriyetler için dava açarak hak talebinde bulunabilirsin. Aynı zamanda sana yasal olarak tanınan bir hak olan ölüm iznini işverenin kullandırmaması, işveren ile aranda geçerli bir fesih nedeni oluşturur.
Ölüm izni ne zaman başlar?
Ölüm izni, çalışan kişinin belirli derecedeki yakınlarının vefatı halinde kullanılır. Bu izni; eşinin, çocuğunun, kardeşinin, anne ya da babanın vefat ettiği bir durumda kullanman gerekir. Devlet memurlar için eşinin annesi ve babası da bu izini kapsar. Vefat iznine hak kazandığın zaman bu hakkı hemen kullanman gerekir. Daha sonraki süreçte bu izni kullanamazsın. Ölüm izni ne zaman başlar sorusunun cevabı yakınının vefatı sonrası dilekçeni teslim ettiğin andır. Vefat izni, çalışanın yakınının durumu kritik olduğu zamanlarda kullanılamadığı gibi vefattan sonraki ilerleyen zamanda kullanılması ya da iznin ertelenmesi söz konusu dahilinde olamaz. Vefat iznini yalnızca yakınların vefat ettikten hemen sonraki zaman diliminde kullanabilirsin. İş hayatıyla ilgili merak ettiğin pek çok bilgiye ve iş ilanlarına isinolsun.com’dan ulaşabilirsin.