Çalışanın kişisel zamana ihtiyaç duyduğunda veya doğum gibi özel durumlarda alınan ücretli izin, 4857 sayılı İş Kanununa göre yıllık izin yönetmeliğinde bulunur. Ücretli izin nedir, kimler bu izinden yararlanabilir gibi soruların tüm yanıtları İşin Olsun’da!
Ücretli izin nedir anlamı neleri kapsar gibi konular birtakım bilgi karmaşasına neden olabilir. Ücretli izin, çalışanın aldığı hastalık izni gibi izinleri içermez. İş Kanununda da yeri olan ücretli izin yasal bir hak olduğu için yönetmeliğe bağlıdır. Hem kamu hem de özel sektör çalışanlarının kullanabildiği ücretli izinden faydalanabilmek için çalışanın bazı şartları yerine getirmesi gerekir. Ücretli, ücretsiz izin süreleri nedir gibi konular ve daha fazlasına içeriğin detaylarından ulaşabilirsin. İsinolsun.com’dan tüm iş ilanlarına ve diğer detayları inceleyebilirsin!
Ücretli izin nedir?
Ücretli izin çalışanın kişisel zamana ihtiyaç duyduğunda, dinlenmesi gerektiğinde kullanabildiği ve kullandığı iznin maaşından kesilmediği bir izin çeşididir. İş Kanununda yer almasından ötürü, tüm çalışanların yasal olarak ücretli izin hakkı vardır. Ücretli izinlerin yıllık ücretli izin, doğum izni, ölüm izni, süt izni gibi çeşitleri vardır. Bununla birlikte çalışan yıllık ücretli izin hakkını kullanmak istiyorsa, öncelikli olarak çalıştığı iş yerinde 1 yıllık süreyi doldurması gerekir.
Ücretli izin almak isteyen bir çalışanın iş yerine ücretli izin formu doldurup vermesi gerekir. Ücretli izin almak için gerekli olan ücretli izin formu nedir sorusunun cevabı, izin alınırken işverene verilen form şeklinde cevaplanır. Bu formun iki nüsha şeklinde düzenlenmesi ve birinin izin almak isteyen çalışanda kalması gerekir.
Ücretli izin çeşitleri nelerdir?
Çalışanların özlük haklarını korumak amacıyla verilen bir hak olan ücretli iznin birden fazla çeşidi vardır. Ücretli izin çeşitleri 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenir. İş Kanununda yer alan ücretli izin çeşitlerini şöyle sıralanabilir:
- Evlilik izni
- Ölüm izni
- Yıllık ücretli izin
- Yeni iş arama izni
- Babalık izni
- Doğum izni
- Süt izni
- Engelli çocuk tedavisi izni
- Yarım gün doğum izni
- Evlat edinme (analık hali) izni
- Periyodik kontrol izni
- Ulusal bayram izni
Ücretli izin süresi ne kadar olabilir?
Ücretli izin süreleri çalışanların en merak ettiği konular arasında yer alır. Birçok ücretli izin türü olduğu için süreleri de izin çeşidine göre değişir. Ücretli iznin hangi şartlarda alındığı ve süresinin ne kadar olduğu 4857 sayılı İş Kanununda belirtilir. Ücretli izin çeşitleri arasında yer alan yıllık ücretli izin nedir sorusuna “bir iş yerinde işe başlayan ve 1 yıllık çalışma süresini dolduran herkese verilmesi gereken anayasal bir dinlenme hakkıdır” şeklinde cevap verilebilir.
Çalışanlara verilen yıllık ücretli izin süresi kişinin o iş yerinde kaç yıl boyunca çalıştığına göre belirlenir. Bir çalışan, 1 yıl boyunca aynı iş yerinde çalışırsa, yıllık ücretli izin almaya hak kazanır; fakat 1 yıllık çalışan ile 6 yıllık çalışanın alabildiği yıllık ücretli izin süresi aynı olmaz. 1 ila 5 yıl arasında çalışan 14 günlük yıllık ücretli izin alırken, 5 yıldan fazla 15 yıldan az çalışma süresine sahip olan çalışan 20 gün yıllık ücretli izin alır.
Ücretli izin yönetmeliği nasıldır?
Her insanın dinlenmeye, tatile, bedensel ve zihinsel olarak yorgunluk atmaya ihtiyacı vardır. Hem beden hem de beyin gücü gerektiren işlerde çalışanların bir süre sonra dinlenmeye ihtiyaçları olur. Bu sebeple devlet tarafından çalışanlara verilen ücretli ve ücretsiz izinler vardır.
İzin çeşitleri arasında yer alan ücretli izin İş Kanuna göre bir yönetmeliğe sahiptir. Ücretli izin yönetmeliği işverenler tarafından çalışana verilen ücretli iznin usul ve esaslarını belirler. Bu yönetmelikte çalışanın hangi şartlarda izin alabildiği, izin süresinin ne kadar olabildiği gibi konular hakkında bilgilendirme yapılır.
Ücretli izin hakkının nasıl kullanılabildiği iznin çeşidine göre belirlenen ve 4857 sayılı İş Kanunuyla güvence altına alınır. Ücretli izin çeşitleri arasında yer alan süt izni annenin doğum izninden sonra kullanması gereken 1 yıllık izindir. Bu iznin süresi, annenin bu izni hangi şartlara göre alıp kullanabildiği İş Kanununda belirtilir. Bu süre iş aramaya başlarken dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alır.
Ücretli izin yönetmeliğine göre kimler ne kadar izin kullanabilir?
Ücretli izin nedir kimler kaç gün kullanır sorularının cevabı, ücretli iznin çeşitlerine göre değişkenlik gösterir. Süt izni annenin bir yıl boyunca kullanabildiği bir izinken evlilik izni günlük kullanım süresi olan bir izin çeşididir. Üstelik evlilik izninin süresi kamu ve özel sektörde çalışanlar için farklılık gösterir. Kamudaki memurlar için evlilik izni süresi 7 gün iken özel sektörde çalışan bir işçi için bu durum 3 gündür.
Yıllık ücretli izin süresi ise çalışanın iş yerinde kaç yıl boyunca çalıştığına göre belirlenir. Yıllık izin süresi diğer bilinmesi gerekenler şöyledir:
- Aynı iş yerinde 1 yıl ile 5 yıl arası (5 yıllık çalışma da dahil olmak üzere) çalışan bir kişi 14 gün yıllık izin kullanma hakkına sahiptir.
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az aynı iş yerinde çalışıldığında kullanabilen yıllık ücretli izin süresi 20 gündür,
- 15 yıl da dahil olmak üzere daha fazla çalışan personel için 26 gün boyunca yıllık ücretli izin kullanma hakkı vardır.
- Eğer çalışan kişi bu izni tek seferde kullanmak istemiyorsa hepsi 1 yılda olmak üzere süreyi ikiye bölerek de kullanabilir. Bu izni kullanırken, iznin bir parçasının 10 günden daha az almaması şartı bulunur.
- Yıllık idari izin kullanıldığı esnada bayram ya da genel bir tatil izin süresi içinde kalmışsa bu süre yıllık izin süresinden kesilemez.
- İşverenin yıl içinde tanıdığı hastalık izni, ücretli ve ücretsiz izinler yıllık ücretli izne sayılamaz.
Ücretli idari izin nedir?
Ücretli izin, çalışanlara devletin verdiği bir haktır. Anayasa ile güvence altına alınan ücretli izin hakkı nedir diye merak ediyorsanız, temelde personelin çalışmasının karşılığı olarak hak ettiği bir izin hakkıdır şeklinde yanıtlanabilir. Bunun yanında diğerlerinden ayrılan başka bir ücretli izin türü de bulunur. Ücretli idari izin olarak adlandırılan bu izin çeşidi, devlet tarafından yalnızca kamu çalışanlarına tanınır. “Çalışma gününü kapsayan ve idare tarafından verilen izin” şeklindeki tanım, ücretli idari izin nedir sorusunu yanıtlayabilir. İdari izin bakanlar kurulu kararıyla çalışma gününün tatil edilmesi durumudur; dolayısıyla bu izinden sadece kamu çalışanları yararlanabilir. Kanunla güvence altına alınan ücretli idari izin yasal bir tatil değil, idari bir karar sonucu verilen bir tatil çeşididir. Bu sebeple, özel sektörde çalışan herhangi biri ücretli idari izinden yararlanamaz.