Türkiye’de emeklilik döneminde daha rahat bir yaşam sağlamak amacıyla tasarlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), milyonlarca çalışanı doğrudan ilgilendiriyor. Peki, bu yeni sistem kimleri kapsıyor ve nasıl işleyecek? İşte merak edilen tüm detaylar.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi nedir?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, mevcut Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) emeklilik sistemine ek olarak, çalışanların emeklilikte elde edeceği geliri artırmayı hedefleyen bir sistemdir. Temel amacı, çalışanların emekli olduklarında yaşayacakları gelir kaybını en aza indirmek ve yaşam standartlarını korumalarına yardımcı olmaktır. 2026 yılının ikinci yarısında sistemin yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi kimleri kapsıyor?
TES, temelde 4A sigorta statüsünde çalışanları, yani özel sektörde hizmet akdiyle çalışanları kapsayacaktır. Bu, SGK’ya bağlı olarak maaşlı bir işte çalışan tüm işçilerin bu sisteme dahil olacağı anlamına gelir. İlk etapta bu çalışanlar için zorunlu katılımın getirilmesi planlanmaktadır. Ancak, sistemin kapsamının ilerleyen dönemlerde memurları ve bağ-kur’luları da içerecek şekilde genişletilebileceği belirtilmektedir.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile çalışanların maaşından ne kadar kesilecek?
TES’e göre, çalışanların maaşından doğrudan bir kesinti yapılması yerine, işverenlerin çalışan adına bir katkı payı ödemesi öngörülmekte. Bu katkı payının, mevcut düzenlemelere göre brüt ücretin yaklaşık %3’ü oranında olması beklenmekte. Bu sistemin, işverenlerin ödemesi gereken kıdem tazminatının bir kısmının fona aktarılması şeklinde işlemesi hedeflenmekte. Böylece, çalışanların maaşından doğrudan bir kesinti yapılmayacak, ancak kıdem tazminatı hakları bu fon hesabında birikecek. işini değiştirmek, daha iyi bir iş fırsatı yakalamak isterseniz, isinolsun.com adresinden evlerine en yakın işleri görüntüleyip başvurabilirsiniz.
Tamamlayıcı emeklilik sisteminde yaş sınırı var mı?
TES’te emekliliğe hak kazanmak için bazı şartlar belirlenmiştir. Mevcut taslaklara göre, fon hesabındaki birikimleri toplu olarak veya emekli maaşı şeklinde alabilmek için 56 yaşını doldurmak ve en az 10 yıl boyunca prim ödemiş olmak gibi şartlar aranmaktadır. Bu şartlar, emeklilikte sistemden faydalanmak için belirlenen minimum kriterlerdir.
TES’te kıdem tazminatı
Kanun yürürlüğe girdiğinde, çalışanların geçmişe yönelik tüm kıdem tazminatı hakları aynı şekilde korunacak. Bu, yeni sisteme geçişle birlikte, çalışanların o güne kadarki çalışma sürelerine ait kıdem tazminatı haklarının güvence altına alınacağı anlamına geliyor. Bu nedenle, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce hak edilen kıdem tazminatları, herhangi bir kayıp olmadan alınabilecek ve yeni fona aktarılmayacak.
Karma TES modelinde, işverenlerin her ay çalışanlar için brüt maaşlarının yüzde 8,33’ü kadar bir tutarı kıdem tazminatı olarak ödemesi planlanıyor. Ancak bu tutarın tamamı kıdem tazminatı olarak değerlendirilmeyecek. Yüzde 5,33’lük kısmı kıdem tazminatı fonuna, kalan yüzde 3’lük kısmı ise bireysel fon hesabına aktarılacak. Böylece, çalışanlar istifa etseler bile bireysel fon hesabındaki yüzde 3’lük hakkını kaybetmeyecek.
TES’te sistemden çıkış
TES, temel olarak emeklilik dönemine odaklandığı için sistemden tamamen çıkış imkanları sınırlıdır. Tam çıkış, ancak çalışanın vefatı veya maluliyeti gibi durumlarda gerçekleşecek. Ancak, bazı istisnai durumlarda kısmi ödeme alma imkanı bulunuyor.
Evlilik, uzun süreli işsizlik veya ağır hastalık gibi beklenmedik durumlarla karşılaşan çalışanlar, talep etmeleri halinde bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 10’una kadar tek seferlik ödeme alabilecek. Çoklu kısmi çekim durumlarında ise, toplam çekim miktarının yüzde 20’yi aşmaması şartıyla defaten ödeme yapılması gündemde.
Emeklilik yaşına ulaşan bir çalışan, hesabında biriken toplam tutarın yüzde 25’ine kadarını toplu olarak alabilirken, kalan bakiyenin aylık maaş şeklinde ödenmesi planlanıyor. Bu düzenlemeler, kanun taslağı çalışmalarında yer alan maddeler arasında bulunuyor.
