Günümüzde internetin ve dijital platformların sunduğu fırsatlar sayesinde, pek çok kişi serbest meslek (freelance) çalışanı veya küçük çaplı girişimci olarak iş hayatına atılıyor. Hizmet veya ürün sağlamaya başladığında aklına gelen ilk sorulardan biri şüphesiz: “Şahıs şirketi açmadan fatura kesebilir miyim?” Bu, özellikle iş hacmi henüz tam oturmamış olanlar için büyük bir merak konusu. Vergilendirme, yasal yükümlülükler ve şirket kurmanın getirdiği maliyetler, bu kararı vermeden önce titizlikle incelenmesi gereken konular. İşte tüm sorularının yanıtı bu yazıda!
Şahıs şirketi hangi durumlarda açılır?
Şahıs şirketi açmak, ticari kazancın süreklilik gösterdiği ve belli bir hacmi aştığı her durumda yasal bir zorunluluktur.
Bu başlık altındaki ana soru şu: Ne zaman bir işi ‘ticari faaliyet’ olarak kabul etmelisin?
Eğer bir işi sürekli, düzenli ve kâr elde etme niyetiyle yapıyorsan, bu durum seni Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Gelir Vergisi Kanunu (GVK) açısından bir mükellef haline getirir. Türkiye’deki mevcut yasal düzenlemeler, bir kez dahi olsa bir hizmet satışı veya mal satışı yapman durumunda bunu belgelemekle (fatura kesmekle) yükümlü olduğunu belirtir.
- Süreklilik: Yıl içinde birden fazla kez, düzenli olarak gelir elde etmeye başladıysan (örneğin; aylık web tasarım hizmeti, sürekli e-ticaret satışları vb.).
- Hacim: Elde ettiğin gelir miktarı, basit usulde vergilendirme limitlerini aşıyorsa veya profesyonel bir faaliyet yürütüyorsan.
- Kurumsal İhtiyaç: Çalıştığın firma veya müşterilerin, ödemeyi yapabilmek için senden yasal bir fatura talep ediyorsa. Fatura, yasal bir mükellefiyet gerektirir.
| Faaliyet Şekli | Şirket Kurulumu Gerekir mi? | Vergilendirme Şekli |
| Süreklilik Gösteren Ticari Kazanç (E-ticaret, düzenli danışmanlık) | Evet, zorunludur. | Şahıs veya Sermaye Şirketi (Gelir Vergisi) |
| Tek Seferlik veya Arızi Kazanç (Örneğin, eski eşyanı satmak) | Hayır, gerekmez. | Beyan edilmez veya Arızi Kazanç olarak beyan edilir. |
| Serbest Meslek Faaliyeti (Avukat, Doktor, Mimar, Yazar) | Evet, zorunludur. | Serbest Meslek Erbabı (Serbest Meslek Makbuzu) |
Şirket kurma maliyeti nedir?
Şahıs şirketi kurmanın maliyeti, limited veya anonim şirket kurmaya göre oldukça düşük ve esnektir.
Peki, şirket kurmanın ilk yatırım ve devam eden aylık maliyeti yaklaşık ne kadar olur?
Şahıs şirketi kurarken karşına çıkacak başlıca maliyetler, tek seferlik kurulum giderleri ve aylık düzenli giderler olmak üzere ikiye ayrılır. şirket kurmanın detayları için Şahıs şirketi nasıl kurulur yazımıza mutlaka göz atın.
Tek seferlik kurulum giderleri
Kurulum sürecinde noter, vergi dairesi ve muhasebeci/mali müşavir ücretleri söz konusu olur:
- İmza Beyannamesi Noter Ücreti: Kimliğini doğrulayan ve imza örneğini veren belgenin maliyeti (yaklaşık 400-800 TL).
- Mali Müşavir Kurulum Hizmeti Ücreti: Mali müşavirin, vergi dairesi başvuruları ve yasal süreçleri takip etme ücreti (bir defalık 1.500 – 3.000 TL civarı).
- Vergi Dairesi Ödemeleri: Genellikle cüzi miktarlardır ve bazı durumlarda hiç yoktur.
Aylık ve yıllık düzenli giderler
Asıl maliyet, işin devamlılığında ortaya çıkar. Bu giderler, şirketin aktif olup olmamasına göre değişir:
- Bağ-Kur Primi: Eğer tam zamanlı bir yerde çalışmıyorsan, aylık ödemekle yükümlü olduğun zorunlu sigorta primi. (2025 yılı için yaklaşık asgari ücretin %34.5’i oranında).
- Kira (Stopaj) Gideri: Eğer iş adresin kendi evin değilse veya evin olsa bile bu adresi beyan ediyorsan, kira bedelinin %20’si oranında stopaj vergisi ödemen gerekir.
- Mali Müşavir (Muhasebeci) Ücreti: Yasal defter tutma, beyanname hazırlama ve gönderme hizmeti karşılığında aylık ödediğin ücret (Bölgeye ve iş hacmine göre 1.500 – 4.000 TL+KDV arasında değişebilir).
- Damga Vergileri: Aylık KDV, Muhtasar ve Gelir Vergisi Beyannameleri için devlete ödenen cüzi miktarlar (aylık toplamı 500-1000 TL civarı).
Şirket kurmadan fatura kesilebilir mi?
Hayır, kural olarak şirket kurmadan “fatura” kesilemez. Ancak, bazı yasal istisnalar sayesinde şirket kurmaya gerek kalmadan gelirini yasal olarak belgelendirebilirsin.
Peki, bir şirket sahibi olmadan yaptığım işleri nasıl yasal hale getirebilirim?
Vergi mevzuatımızda, sürekli ticari faaliyet sayılmayan veya belirli meslek gruplarına ait olan kazançları belgelendirmek için iki ana yöntem bulunur:
1. Gider pusulası ile vergilendirme
Gider Pusulası, özellikle esnaf muaflığından yararlanan kişilerden (örneğin, evde el işi yapanlar, seyyar satıcılar, küçük çaplı tamirciler) ve şirket kurmamış serbest çalışanlardan mal veya hizmet alırken kullanılan belgedir.
- Senin Rolün: Sen hizmeti/malı satan kişi olursun.
- Belgeyi Düzenleyen: Hizmeti alan şirket (Tüzel kişi).
- Nasıl Çalışır: Hizmeti alan şirket, senin adına Gider Pusulası düzenler ve sana ödeme yaparken yasal stopaj (gelir vergisi kesintisi) yapar. Bu stopaj, senin vergi borcun olarak devlete yatırılır.
- Avantajı: Sen vergi dairesi ile uğraşmazsın, mali müşavir tutmazsın ve yasal olarak vergilendirilmiş olursun.
2. Serbest meslek makbuzu (istisnai)
Bu, sadece belli meslek gruplarının (Avukat, Doktor, Mali Müşavir, Mimar, Yazar, Danışman gibi Serbest Meslek Erbabı) kullanabildiği bir belgedir. Eğer bu mesleklerden birini yapıyorsan, şirket kurmak yerine Serbest Meslek Makbuzu düzenleyerek vergilendirilirsin. Ancak unutma, bu makbuzu kesebilmek için yine de Vergi Dairesi’ne başvurup Serbest Meslek Erbabı olarak kaydolman gerekir.
| Belgeleme Yöntemi | Kimler İçin Uygundur? | Şirket Kurulumu Gerekir mi? | Vergi Kim Tarafından Ödenir? |
| Fatura | Ticari Faaliyet Yapan Mükellefler | Evet, zorunludur. | Faturayı Kesen (Sen) |
| Gider Pusulası | Esnaf Muaflığından Yararlananlar | Hayır, gerekmez. | Ödemeyi Yapan Şirket (Stopaj yoluyla) |
| Serbest Meslek Makbuzu | Serbest Meslek Erbabı (Vergi Levhalı) | Evet, ama sadece Serbest Meslek Erbabı kaydı yeterlidir. | Makbuzu Kesen (Sen) |
Özet
Şahıs şirketi kurmadan fatura kesmen yasal olarak mümkün değildir. Ancak, ilk aşamada işlerinin sürekliliği ve hacmi düşükse, müşterinin senin adına Gider Pusulası düzenlemesini isteyerek yasal vergilendirme sürecini başlatabilirsin. Düzenli gelir elde etmeye başladığında ve müşterilerin fatura talep ettiğinde ise, düşük maliyetli şahıs şirketi kurulumu senin için en doğru ve yasal adım olacaktır.
