Psikoteknik rapor, sürücülerin zihinsel ve psikomotor yeteneklerini değerlendirerek trafikte güvenli araç kullanma yeterliliklerini belgeleyen resmi bir evraktır. Bu rapor, özellikle ticari araç sürücülerinin psikolojik ve fiziksel durumlarının mesleki gerekliliklere uygun olduğunu kanıtlamak için kullanılır. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre, sürücülerin bedensel ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bu raporu her beş yılda bir almaları yasal bir zorunluluktur. Bu yazıda, psikoteknik belgesi nedir nasıl alınır, kimlerin bu belgeyi almak zorundadır detaylıca açıklıyoruz!
Psikoteknik rapor nedir?
Psikoteknik rapor, sürücülerin dikkat, algı, hafıza, muhakeme, tepki hızı, el-göz-ayak koordinasyonu ve stres yönetimi gibi becerilerini ölçen testler sonucunda düzenlenen bir belgedir. Bu testler, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş psikoteknik değerlendirme merkezlerinde, uzman psikologlar eşliğinde ve bilgisayar destekli cihazlarla gerçekleştirilir. Amaç, sürücülerin uzun ve stresli yolculuklarda güvenli bir şekilde araç kullanabilmesini sağlamaktır. Psikoteknik belgesi, özellikle ticari araç sürücüleri için trafik güvenliğini artırmak amacıyla geliştirilmiş bir sistemdir.
Kimler psikoteknik belgesi almak zorundadır?
Psikoteknik belgesi, aşağıdaki gruplar için zorunludur:
- Ticari Araç Sürücüleri: Taksi, dolmuş, minibüs, otobüs, kamyon, ambulans, metrobüs, vatman ve makam şoförleri gibi yük ve yolcu taşımacılığı yapan sürücüler.
- Ehliyetine El Konulan Sürücüler: Son 5 yılda 3 kez alkollü araç kullanmaktan, 2 kez 100 ceza puanını aşmaktan veya hız sınırını 5 kez ihlal etmekten ehliyeti alınan sürücüler, ehliyetlerini geri almak için psikoteknik belgesi almak zorundadır.
- Bazı Meslek Grupları: Vale, TFF hakemleri ve belirli operatörler gibi bazı meslek grupları için de bu belge talep edilebilir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre, bu grupların psikoteknik belgesi olmadan araç kullanmaları yasaktır. Belgesi olmayan sürücülere 1 Ocak 2025 itibarıyla 8.174 TL cezai işlem uygulanacak ve araç kullanmalarına izin verilmeyecektir.
Psikoteknik belgesi nasıl alınır?
Psikoteknik belgesi nasıl alınır sorusunun cevabı, birkaç adımlı bir süreci kapsar:
- Yetkili Merkeze Başvuru: Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş psikoteknik değerlendirme merkezlerine başvurulmalıdır. Sürücü kursları veya hastaneler bu belgeyi vermeye yetkili değildir. Yetkili merkezlerin listesi Sağlık Bakanlığı’nın resmi web sitesinde (saglik.gov.tr) bulunabilir.
- Test Süreci: Yaklaşık 1 saat süren testler, psikolog gözetiminde yapılır. Bu testler, dikkat, algı, tepki hızı, muhakeme ve koordinasyon becerilerini ölçer. Testler, özel cihazlar ve simülatörlerle gerçekleştirilir.
- Psikiyatri Muayenesi: Testlerden başarılı olan adaylar, 30 gün içinde bir psikiyatri uzmanına muayene olmalıdır. Psikiyatrist, test sonuçlarını değerlendirerek e-imza ile raporu onaylar.
- Raporun Onaylanması: Onaylanan rapor, İl veya İlçe Sağlık Müdürlükleri tarafından sisteme işlenir ve e-Devlet üzerinden görüntülenebilir.
E-devletten psikoteknik belgesi nasıl alınır?
E devletten psikoteknik belgesi nasıl alınır sorusu, belgenin sorgulanması ve görüntülenmesiyle ilgilidir. Psikoteknik belgesi, fiziksel olarak değil, e-Devlet sistemine dijital olarak kaydedilir. Şu adımları izleyerek belgenizi görüntüleyebilirsiniz:
- E-Devlet Girişi: T.C. kimlik numaranız ve e-Devlet şifrenizle www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapın. Alternatif olarak mobil imza veya e-imza kullanabilirsiniz.
- Belge Sorgulama: “Sağlık Bakanlığı – Sürücü Psikoteknik Belgesi Sorgulama” hizmetini seçin.
- Belge Görüntüleme: Onaylanmış rapor, birkaç gün içinde sistemde görünür. PDF olarak indirebilir veya çıktı alabilirsiniz.
Eğer 2019 öncesine ait bir raporunuz varsa ve sistemde görünmüyorsa, yetkili bir merkeze başvurarak raporu sisteme işletmeniz gerekebilir.
Psikoteknik belgesi nasıl alınır fiyatı nedir?
Psikoteknik belgesi nasıl alınır fiyatı nedir sorusu, sürücülerin en çok merak ettiği konulardan biridir. 2025 yılı için psikoteknik belgesi ücreti, Ticari Araç Kullanıcıları için 3.000 TL, ehliyet geri alımı için ise 4.000 TL olarak belirlenmiştir. Ancak, psikiyatri muayene ücreti bu bedele dahil değildir ve ayrı ödenmelidir. Ücretler, İl Sağlık Müdürlükleri tarafından belirlenen taban fiyatın altına düşemez ve her ilde farklılık gösterebilir. Test öncesi ödeme yapılır ve başarısızlık durumunda ücret iadesi mümkün değildir.
Psikoteknik belgesi nereden nasıl alınır?
Psikoteknik belgesi nereden nasıl alınır sorusuna yanıt olarak, yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş psikoteknik değerlendirme merkezlerinden alınabileceği vurgulanmalıdır. Bu merkezler, özel cihazlarla donatılmış olup, testler yetkin psikologlar tarafından uygulanır. Başvuru için gerekli evraklar genellikle kimlik belgesi ve ehliyettir. Bazı merkezler ek belgeler (örneğin, öğrenci veya emekli belgesi) talep edebilir.
SRC belgesi ve psikoteknik nasıl alınır?
SRC belgesi ve psikoteknik nasıl alınır sorusu, ticari araç sürücülerinin sıkça araştırdığı bir konudur. SRC belgesi, ticari araç kullanacak sürücülerin mesleki yeterliliklerini kanıtlayan bir belgedir ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından düzenlenir. SRC belgesi almak için:
- Eğitim ve Sınav: 25 Şubat 2003 öncesi ehliyet sahipleri sınavsız SRC alabilirken, sonrası için 28 saatlik bir eğitim ve sınav gereklidir. Sınavda 100 üzerinden 70 puan almak yeterlidir.
- Psikoteknik Belgesi: SRC belgesi alınmadan önce alınmalıdır.
Psikoteknik belgesi ise yukarıda belirtilen adımlarla alınır ve SRC belgesiyle birlikte ticari araç kullanımı için zorunludur. SRC belgesi nedir ve nasıl alınır yazımıza mutlaka göz atın!
