Ölüm izni, çalışanların yakınlarının vefatı durumunda yas sürecini geçirebilmeleri ve cenaze işlemlerini gerçekleştirebilmeleri için tanınan yasal bir haktır. Hem devlet memurları hem de özel sektör çalışanları için farklı süreler ve şartlarla düzenlenen bu izin, Türkiye’de 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4857 Sayılı İş Kanunu çerçevesinde tanımlanmıştır. Bu yazıda, ölüm izni kaç nedir, memur ölüm izni kaç gün, 2. derece ölüm izni kaç gün, 3. derece ölüm izni kaç gün, dede ölüm izni kaç gün, baba ölüm izni kaç gün, memurlarda ölüm izni kaç gün ve anneanne ölüm izni kaç gün gibi sıkça sorulan sorulara İşin Olsun Blog’ta yanıt bulabilirsiniz.
Ölüm izni nedir?
Ölüm izni, bir çalışanın belirli derecede yakın akrabasının vefatı durumunda, işten belirli bir süre uzak kalmasını sağlayan ücretli bir mazeret iznidir. Bu izin, çalışanın yas tutması, cenaze işlemlerine katılması ve bu zorlu süreci atlatması için tanınır. Ölüm izni, hem kamu hem de özel sektör çalışanları için yasal bir hak olup, süreleri ve kapsamı çalışanın statüsüne göre değişiklik gösterir. Ölüm izni nedir sorusunu kısaca bu şekilde yanıtlayabiliriz.
Memurlarda ölüm izni kaç gün?
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104/B maddesine göre, devlet memurları için memur ölüm izni kaç gün sorusunun cevabı 7 gündür. Bu izin, memurun aşağıdaki yakınlarının vefatı durumunda talep üzerine verilir:
- Eşi
- Çocuğu
- Kendisinin veya eşinin anne ve babası
- Kardeşi
Memurlarda ölüm izni kaç gün sorusu için net cevap: 7 gün. Bu süre, takvim günü olarak hesaplanır ve resmi tatiller ya da hafta sonları izni uzatmaz. Örneğin, baba ölüm izni kaç gün sorusuna yanıt olarak, memurlar için baba vefatında 7 gün izin verilir. Aynı şekilde, eşin anne veya babasının vefatı durumunda da memura 7 gün izin tanınır. Bu izin süresince memurun maaşında herhangi bir kesinti olmaz ve izin, yıllık izinden düşülmez.
Özel sektörde ölüm izni kaç gün?
4857 Sayılı İş Kanunu’nun Ek Madde 2’sine göre, özel sektör çalışanları için ölüm izni kaç gün sorusunun cevabı 3 gündür. Özel sektörde çalışanlar, aşağıdaki birinci derece yakınlarının vefatı durumunda bu izni kullanabilir:
- Anne
- Baba
- Eş
- Kardeş
- Çocuk
Örneğin, baba ölüm izni kaç gün sorusu için özel sektör çalışanları 3 gün ücretli izin alabilir. Ancak, memurlardan farklı olarak, özel sektör çalışanları için eşin anne veya babasının (kayınvalide veya kayınpeder) vefatı durumunda ölüm izni hakkı tanınmaz. Bu durumda, işverenle anlaşma sağlanarak mazeret izni veya ücretsiz izin kullanılabilir. Ölüm izni süresince çalışanın maaşından kesinti yapılmaz ve bu süre yıllık izinden düşülmez.
2. Derece ölüm izni kaç gün?
2. derece ölüm izni kaç gün sorusu, hem memurlar hem de özel sektör çalışanları için sıkça merak edilir. İkinci derece akrabalar, dede, anneanne, babaanne, torun, amca, hala, teyze gibi kişilerdir. Ancak, resmi düzenlemelere göre, 2. derece ölüm izni kanunen tanımlı bir hak değildir. Örneğin:
- Dede ölüm izni kaç gün? Dede vefatında, ne memurlar ne de özel sektör çalışanları için ücretli ölüm izni hakkı bulunmaz.
- Anneanne ölüm izni kaç gün? Anneanne vefatında da kanunen ücretli ölüm izni verilmez.
Bu durumlarda, çalışanlar işverenle anlaşarak ücretsiz izin veya yıllık izin kullanabilir. Bazı işyerleri, kendi politikaları doğrultusunda ikinci derece akraba vefatlarında esneklik gösterebilir, ancak bu yasal bir zorunluluk değildir.
3. Derece ölüm izni kaç gün?
3. derece ölüm izni kaç gün sorusunun cevabı da ikinci derece akrabalarla aynıdır. Üçüncü derece akrabalar (örneğin, kuzenler, büyük amca, büyük teyze) için kanunen ölüm izni hakkı tanınmamıştır. Çalışanlar, bu tür durumlarda işverenin inisiyatifine bağlı olarak mazeret izni veya yıllık izin kullanabilir.
Türk silahlı kuvvetleri (TSK) personeli için ölüm izni
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için ölüm izni süresi, diğer çalışan gruplarından farklı olarak 10 gün olarak belirlenmiştir. Bu izin, TSK personeli için eş, çocuk, kendi anne-babası veya eşin anne-babasının vefatı durumunda uygulanır.
Ölüm izni nasıl kullanılır?
Ölüm izni, vefatın gerçekleştiği tarihten itibaren başlar ve ertelenemez veya sonraya bırakılamaz. İzin talebi genellikle yazılı bir dilekçe ile yapılır ve dilekçede vefat eden kişinin adı, soyadı, yakınlık derecesi ve vefat tarihi belirtilir. İşveren veya kurum, vefat belgesi gibi ek belgeler talep edebilir. Ölüm izni, resmi tatillere veya hafta sonuna denk gelse bile uzamaz, çünkü süre “iş günü” değil, “takvim günü” olarak hesaplanır.
Ölüm izninin özellikleri
- Ücretli midir? Evet, ölüm izni ücretli bir haktır. Çalışan, bu süre boyunca maaşını tam olarak alır.
- Yıllık izinden düşer mi? Hayır, ölüm izni mazeret izni kategorisindedir ve yıllık izin süresinden düşülmez.
- İzin uzatılabilir mi? Kanunen belirlenen süreler (memurlar için 7 gün, özel sektör için 3 gün) uzatılamaz. Ancak, işverenle anlaşma sağlanırsa ek izin alınabilir.
- Hangi durumlarda kullanılamaz? Ölüm izni, yalnızca kanunda belirtilen yakınlar için geçerlidir. Örneğin, ikinci veya üçüncü derece akrabaların vefatı durumunda kanunen ölüm izni hakkı yoktur.
