İş Kanunu kapsamında iş güvencesi olan bir çalışansan ve işten çıkarılma nedeninin geçerli olmadığını düşünüyorsan, işe iade davası açma hakkın bulunuyor. Bu süreç, sadece işine geri dönmeni değil, aynı zamanda boşta geçen süreye ait ücret ve diğer haklarını da talep etmeni sağlıyor. Peki, bu sürece nereden başlamalısın, hangi şartları sağlaman gerekiyor ve süreç ne kadar sürer? Detaylar İşin Olsun Blog’ta!
İşe iade davası nasıl açılır?
İşe iade davası, işverenle arandaki anlaşmazlık durumunda arabuluculuk sürecinden sonuç alınamaması halinde açılır. Bu süreç, doğrudan mahkemeye dava açmak yerine, öncelikle zorunlu bir adım olan arabuluculukla başlar. İşveren tarafından iş akdin feshedildikten sonra, 30 gün içinde arabulucuya başvurmalısın. Eğer arabuluculuk görüşmelerinde işe iade konusunda anlaşma sağlanamazsa, arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta (14 gün) içinde iş mahkemesinde işe iade davası açabilirsin.
- İlk Adım: Arabuluculuk: İşten çıkarma tebliğinden itibaren 30 gün içinde, yetkili arabuluculuk bürosuna başvurmalısın.
- İkinci Adım: Anlaşamama ve Dava Açma: Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, son tutanağın imzalanmasından itibaren 14 gün içinde İş Mahkemesine (İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesine İş Mahkemesi sıfatıyla) davanı açabilirsin.
Yeni bir iş arıyorsan isinolsun.com platformunda sana uygun yüzlerce ilan arasından kendine en uygun ilanlara anında başvurabileceğiniz unutma!
İşe iade davası açma şartları nelerdir?
İşe iade davası açabilmen için İş Kanunu’nun sana tanıdığı iş güvencesi hükümlerinden yararlanıyor olman gerekir. Bu davanın temel şartı, iş sözleşmenin haksız ya da geçersiz bir nedene dayanılarak feshedildiğini iddia etmendir.
İşte bu davayı açabilmen için mutlaka sağlaman gereken üç temel şart:
- En Az 6 Aylık Kıdem: Feshin gerçekleştiği tarihte aynı işverene bağlı işte en az 6 aylık kıdemin bulunmalıdır.
- Önemli Not: 6 aylık kıdemin hesabına deneme süresi de dahildir.
- İş Güvencesi Kapsamında Olmak (30 İşçi Şartı): İş yerinde, işveren dahil olmak üzere, en az 30 veya daha fazla işçinin çalışıyor olması gerekir. İşverenin aynı iş kolunda birden fazla iş yeri varsa, bu sayı tüm iş yerlerindeki toplam işçi sayısına göre belirlenir.
- Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi: İş sözleşmen belirsiz süreli olmalıdır. Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar kural olarak iş güvencesi kapsamına girmezler.
- İşveren Vekili Olmamak: İşletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili (örneğin genel müdür) veya işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi olan işveren vekili konumunda olmaman gerekir.
| Şart | Açıklama |
| Kıdem | En az 6 ay aynı işverene bağlı çalışma |
| İşçi Sayısı | İşletmede 30 veya daha fazla işçi çalışması |
| Sözleşme Tipi | Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışıyor olmak |
İşe iade davası süresi nedir?
İşe iade davası süreci, İş Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiş, hızlı sonuçlandırılması gereken bir dava türüdür. Dava sürecinin toplamı, arabuluculuk dahil yaklaşık 2-4 ay arasında sürebilir, ancak bu süre mahkemenin yoğunluğuna göre değişebilir. Uzun yıllar süren davalar örnekleri de vardır. Yasal olarak, mahkemenin ivedilikle ve hızlı bir şekilde karar vermesi gerekir.
İşte süreçteki kritik süreler:
- Arabulucuya Başvuru Süresi: İşten çıkarma bildiriminden sonra 30 gün. (Hak düşürücü süredir, kaçırırsan dava açma hakkını kaybedersin.)
- Dava Açma Süresi: Arabuluculuk son tutanağının düzenlenmesinden itibaren 14 gün. (Hak düşürücü süredir.)
- Yargılama Süresi: Kanuna göre, dava iki ay içinde sonuçlandırılmalıdır. Gecikme olursa ek bir ay süre verilebilir.
| Süreç | Yasal Süre |
| Arabuluculuk Başvuru | 30 gün (Fesih Tarihinden İtibaren) |
| Dava Açma | 14 gün (Arabuluculuk Tutanak Tarihinden İtibaren) |
| Yargılama (Mahkeme) | İvedilikle, kural olarak 2 ay (+ 1 ay uzatma) |
İşe iade davası dilekçe örneği
İşe iade davası dilekçesi, talebini ve dayandığın hukuki sebepleri net bir şekilde ortaya koymalıdır. Dilekçende, iş sözleşmenin feshinin geçersiz olduğunu, feshin geçerli bir nedene dayanmadığını ve işine iadeni talep ettiğini açıkça belirtmelisin. Dilekçeyi bir avukat aracılığıyla hazırlamak, hak kayıplarını önlemek adına en doğru yaklaşım olacaktır.
Ancak bir örnek iskelet görmek istersen, dilekçenin ana bölümleri şunları içermelidir:
- Mahkeme Adı: (Örneğin: … İş Mahkemesi Sayın Hakimliğine)
- Davacı Bilgileri: Senin adın, soyadın, T.C. kimlik numaran ve adresin.
- Davalı Bilgileri: İşverenin (şirketin) unvanı, adresi.
- Konu: İşe iade ve yasal sonuçlarının hükmedilmesi talebidir.
- Açıklamalar:
- Ne zaman işe başladığın ve işten çıkarılma tarihini belirtmelisin.
- İşyerindeki kıdeminin ve işçi sayısının iş güvencesi şartlarını sağladığını yazmalısın.
- İşveren tarafından yapılan fesih bildiriminin tarihini ve sana bildirilen fesih nedenini yazmalısın.
- Fesih nedeninin geçerli veya haklı bir nedene dayanmadığını, gerekçeleriyle (somut olaylarla) açıklamalı ve feshin geçersiz olduğunu iddia etmelisin.
- Zorunlu arabuluculuk sürecine başvurduğunu ve anlaşma sağlanamadığını belirtmelisin (Arabuluculuk Son Tutanağı tarih ve numarasını eklemelisin).
- Hukuki Nedenler: (İş Kanunu m. 18, 20 ve ilgili diğer maddeler)
- Deliller: (İş sözleşmesi, fesih bildirimi, arabuluculuk tutanağı, tanık, bilirkişi vb.)
- Sonuç ve Talep: İşine iade edilmene, iade edilmezsen tazminat ödenmesine ve boşta geçen süre ücretinin ödenmesine karar verilmesini talep etmelisin.
İşe iade davası sonuçları ne olabilir?
İşe iade davası sonucunda mahkeme ya davanın reddine ya da feshin geçersizliğine ve işe iadene karar verir. Eğer mahkeme senin lehine karar verirse, bu kararın iki temel mali sonucu vardır:
1. İşe Başlatma Veya Tazminat
Mahkemenin işe iade kararına rağmen işveren seni bir ay içinde işe başlatmazsa, sana işe başlatmama tazminatı ödemekle yükümlü olur. Bu tazminat, 4 ila 8 aylık ücretin tutarındadır.
| Senaryo | İşverenin Yükümlülüğü |
| İşe Başlatma | Kararın kesinleşmesinden itibaren 1 ay içinde seni işe başlatmak. |
| İşe Başlatmama | 4 aydan az, 8 aydan fazla olmamak üzere belirlenen işe başlatmama tazminatını ödemek. |
2. Boşta Geçen Süre Ücreti
Mahkeme feshin geçersizliğine karar verdiğinde, işe iade edilip edilmemene bakılmaksızın, en çok 4 aya kadar boşta geçen süreye ait ücret ve diğer sosyal hakların işveren tarafından sana ödenmesine karar verilir. Bu ödeme, yasal bir zorunluluktur ve bu sürenin sigorta primleri de işveren tarafından yatırılmalıdır.
| Ödeme Kalemi | Kapsam |
| Boşta Geçen Süre Ücreti | En fazla 4 aylık ücret ve sosyal haklar. |
Özet
İşe iade davası, iş güvencesi şartlarını (6 ay kıdem, 30 işçi) sağlayan ve haksız fesihle karşılaşan işçiler için kritik bir yoldur. Süreç, fesihten itibaren 30 gün içinde zorunlu arabuluculukla başlar; anlaşamama halinde 14 gün içinde dava açılır. Lehe karar çıkarsa, işe iaden veya 4-8 aylık tazminat ile birlikte 4 aya kadar boşta geçen süre ücretini alırsın.
