Türkiye’de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanan Evde Bakım Desteği, ağır engelli bireylerin bakımını üstlenen kişilere yönelik maddi bir destektir. Bu ödeme, engelli bireylerin evde daha iyi koşullarda yaşamlarını sürdürebilmelerini ve bakım verenlerin yükünü hafifletmeyi amaçlar. Bu destek, sosyal devlet anlayışının önemli bir parçasıdır. Peki, kimler başvurabilir, şartlar nelerdir ve süreç nasıl işler? İşte adım adım detaylı bir rehber İşin Olsun Blog’ta!
Kimler başvurabilir?
Evde Bakım Desteği, ağır engelli bireylerin bakımını üstlenen kişilere ödenir. Başvuru için aşağıdaki kişiler uygun görülür:
- Engelli bireyin bakımını fiilen gerçekleştiren aile üyeleri (anne, baba, eş, çocuk, kardeş vb.).
- Engelli bireyin akrabası olmayan ancak bakımını üstlenen kişiler (örneğin, komşu veya yakın bir arkadaş, resmi vasilik şartıyla).
- Engelli bireyin kendisi değil, bakım veren kişi adına başvuru yapılır.
Başvuru şartları nelerdir?
Evde Bakım Desteği alabilmek için belirli şartların sağlanması gerekir:
- Engel Durumu: Engelli bireyin, tam teşekküllü bir hastaneden alınmış sağlık kurulu raporunda “ağır engelli” ibaresi bulunmalıdır. Bu, engelli bireyin günlük yaşamını başkasının yardımı olmadan sürdüremeyeceğini gösterir (örneğin, yatağa bağımlı olma, temel ihtiyaçları karşılayamama).
- Hane Gelir Sınırı: Hane içindeki kişi başına düşen gelir, net asgari ücretin 2/3’ünden az olmalıdır (2025’te bu miktar yaklaşık 13.333 TL olarak hesaplanabilir, asgari ücret değişikliklerine bağlı olarak güncellenir).
- Sosyal Güvence: Engelli bireyin sosyal güvencesi (SGK) olsa da bakım desteği alınabilir, ancak gelir sınırı aşılmamalıdır.
- Bakım Koşulları: Engelli bireyin evde bakılıyor olması gerekir. Bakım evi veya hastane gibi kurumlarda kalanlar bu destekten yararlanamaz.
- Başka Yardım Alımı: Engelli birey, başka bir sosyal yardım programından (örneğin, engelli aylığı) faydalanıyorsa, bu durum gelir hesaplamasında dikkate alınır.
Başvuru nereye yapılır?
Başvurular, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı İl veya İlçe Sosyal Hizmet Merkezlerine ya da Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine yapılır. Ayrıca, bazı durumlarda e-Devlet üzerinden ön başvuru imkânı da sunulabilir. Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
- Engelli bireyin sağlık kurulu raporu (ağır engelli ibaresi ile).
- Başvuru yapan kişinin kimlik fotokopisi.
- Hane gelirini gösteren belgeler (maaş bordrosu, tapu, kira geliri vb.).
- Engelli birey ve bakım verenin ikametgâh belgesi.
- Vesayet gerekiyorsa mahkeme kararı.
Evde bakım desteğine nasıl başvurulur?
- Belge Hazırlığı: Yukarıdaki belgeleri eksiksiz toplayın. Sağlık kurulu raporu, tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmalıdır.
- Başvuru Yapma: İkamet ettiğiniz il veya ilçedeki Sosyal Hizmet Merkezi’ne belgelerle başvurun. Randevu alınması gerekebilir.
- Ev Ziyareti: Başvuru sonrası, sosyal hizmet uzmanları hane ziyareti yaparak engelli bireyin yaşam koşullarını ve bakım durumunu değerlendirir.
- Değerlendirme: Gelir durumu, engel oranı ve bakım koşulları incelenir. Bu süreç genellikle 1-2 ay sürebilir.
- Sonuç Bildirimi: Başvuru onaylanırsa, ödeme PTT veya banka hesabına aylık olarak yatırılır. Reddedilirse, gerekçesi bildirilir ve itiraz hakkı tanınır.
Ödeme miktarı ve kullanımı
2025 itibarıyla Evde Bakım Desteği miktarı, asgari ücretle bağlantılı olarak belirlenir ve yaklaşık 7.608 TL civarındadır (resmi güncellemeler için Bakanlık duyuruları takip edilmelidir). Ödeme, bakım verenin hesabına yatırılır ve engelli bireyin ihtiyaçları (beslenme, sağlık, hijyen vb.) için kullanılmalıdır.