Ev hanımı olarak gelecek kaygısı yaşamadan, düzenli bir gelire sahip olmak ve kendi emekli maaşını garantilemek senin de en doğal hakkın. Yıllardır evde gösterdiğin görünmez emeğin karşılığını almak ve finansal güvenceni sağlamak için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapılarını sana aralıyor. Ev hanımları için emeklilik sistemi, ağırlıklı olarak “İsteğe Bağlı Sigortalılık” üzerinden yürüyor ve bu yolla hiç çalışmamış olsan bile sisteme dahil olman, primlerini ödemen ve belirlenen emeklilik şartlarını yerine getirerek emekli olman mümkün. Detaylarını sizin için özetledik!
Ev hanımları için emeklilik şartları neler?
Türkiye’de çalışan bir işverene bağlı olmadan, yani zorunlu sigortalılığın yokken emekli olmanın temel yolu, “İsteğe Bağlı Sigortalılık” adı verilen sistemdir. Bu sigortalılık türü, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında değerlendirilir. 4A/4B/4C sigorta çeşitleri neler? yazımıza mutlaka göz atın!
İsteğe bağlı sigortalı olarak ev hanımının emeklilik hakkı kazanabilmesi için karşılaması gereken temel şartlar şunlar:
- 18 yaşını doldurmuş olmak.
- Zorunlu sigortalılığı gerektiren bir işte çalışmıyor olmak. (Ay içinde 30 günden az çalışanlar veya kısmi süreli çalışanlar bu kapsamda değerlendirilebilir.)
- Kendi sigortalılığı nedeniyle malullük veya yaşlılık aylığı (emekli maaşı) almıyor olmak.
- SGK’ya başvuru yaparak prim ödemeye başlamak.
Emeklilik için gerekli prim gün sayısı ve yaş şartları ise ödediğin prim gün sayısına göre değişir. Genel olarak, Bağ-Kur kapsamında 9000 gün (25 yıl) prim ödemesi ve kadınlarda 58 yaş şartı bulunur. Ancak bazı durumlarda 5400 gün (15 yıl) prim ödemesiyle de emekli olma seçeneği mevcuttur (bu durumda yaş şartı 61’dir). Unutma, prim gün sayın ne kadar yüksek olursa, bağlanacak emekli maaşın da o kadar yüksek olur. Dilerseniz evde yapabileceğiniz işlerle uğraşarak hem ev ekonomisine katkı sağlayabilir hem de sigortanızı çok daha rahat ödeyebilirsiniz. Ev hanımlarının evden çalışarak para kazanabilecekleri meslekler başlığındaki yazımızı mutlaka okuyun!
Ev hanımları toplu para ödeyerek emekli olabilir mi?
Bu, merak edilen en önemli konulardan biri. Maalesef, İsteğe Bağlı Sigortalılık kapsamında toplu para ödeyerek geçmişe dönük prim günlerini satın alman ve bu sayede daha erken emekli olman yasal olarak mümkün değildir.
Kural şudur: İsteğe bağlı sigorta, başvuru yaptığın tarihten itibaren başlar ve primlerini aylık olarak düzenli ödemen gerekir. Birikmiş bir parayla tüm primlerini peşin ödesen bile, kanunen sana tanınan sigortalılık süresini (örneğin 25 yıl) beklemek durumundasın.
Ancak, yurt dışında ikamet ettiğin süreler ya da daha önce sigortalı çalıştığın halde eksik kalan günlerin varsa, bunları “borçlanma” yoluyla toplu para ödeyerek satın alman mümkündür.
Ev hanımları 25 yıl evli olmaları halinde emekli olabilirler mi?
Kamuoyunda sıkça konuşulan ve beklenti yaratan “25 yıl evli kalan ev hanımlarına emeklilik” düzenlemesi şu an itibarıyla yürürlükte olan bir kanun değildir, yalnızca bir yasa taslağıdır ve Meclis’te görüşülme aşamasındadır.
Bu düzenlemenin hayata geçmesi durumunda, belirli bir tarihten önce evlenmiş, 25 yıl evli kalmış ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan hiç çalışmayan ev hanımı nasıl emekli olur sorusuna cevap olacak özel şartlar (örneğin 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim) ve devlet prim desteği getirilmesi beklenir. Ancak bu yeni düzenleme yürürlüğe girene kadar, tek geçerli yol İsteğe Bağlı Sigortalılık veya Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) gibi mevcut yöntemlerdir.
Hiç çalışmadan emekli olunabilir mi?
Evet, hiç çalışmayan ev hanımı nasıl emekli olur sorusunun cevabı, yukarıda detaylarını anlattığımız “İsteğe Bağlı Sigortalılık” sistemidir.
İsteğe bağlı sigortaya başvurarak düzenli prim ödemeye başladığın an itibarıyla, SGK’nın sosyal güvencesi altına girmiş olursun.
- Başvuru yap,
- Aylık olarak primlerini (en az brüt asgari ücretin %32’si kadar) düzenli öde,
- Gereken prim gün sayısını (9000 veya 5400 gün) tamamla,
- Gereken yaş şartını (58 veya 61 yaş) doldur.
Bu şartları yerine getirdiğinde, daha önce hiçbir iş yerinde çalışmamış olsan bile ev hanımı emeklilik başvurusu yaparak kendi adına emekli maaşı alma hakkını kazanırsın. Ayrıca, bu süreçte ödediğin primler sayesinde sağlık hizmetlerinden de faydalanabilirsin.
Ev hanımlarının emekliliğinde isteğe bağlı sigortalılık
Ev hanımları için emeklilik yolculuğunun anahtarı İsteğe Bağlı Sigortalılıktır. Bu sigortalılık, sadece emeklilik güvencesi değil, aynı zamanda Genel Sağlık Sigortası (GSS) hizmetlerinden de yararlanmanı sağlar.
Temel Bilgiler:
- Kapsam: 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı sayılırsın.
- Prim Tutarı: Ödenecek aylık prim tutarı, beyan ettiğin kazanç matrahının (en az brüt asgari ücret) belli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır ve bu tutarın içinde genel sağlık sigortası primi de bulunur.
- Başvuru: İkametgâhının bulunduğu yerdeki SGK İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine, Nüfus Cüzdanı fotokopisi ve Gelir Vergisi mükellefi olmadığına dair belge (bazı durumlarda) ile başvurulur. Artık e-Devlet üzerinden de ilk başvuru yapılabilmektedir.
Önemli Not: Eğer evde kendi el emeğinle ürettiğin ve sattığın ürünler varsa (el işi, örgü, vb.), “Gelir Vergisinden Muaf Esnaf Belgesi” alarak daha düşük prim ödeyerek de sigortalı olma imkanın mevcuttur. Bu yolu kullanarak da Bağ-Kur kapsamında primlerini ödeyebilirsin.
Sonuç olarak, finansal özgürlüğünü ve geleceğini garanti altına almak tamamen senin elinde. İsteğe Bağlı Sigortalılık, sana ev hanımı olarak kendi emeklilik maaşını oluşturma ve geleceğe güvenle bakma fırsatı sunuyor. Bu adımı atarak, yıllar süren emeğinin karşılığını almak için doğru yoldasın. Ayrıca, genç yaşta başlanacak bir ev hanımları için BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) planı ile de ikinci bir güvence oluşturman, %30 devlet katkısı ile birikimini artırman mümkündür.
