Esnek yan haklar uygulaması, işverenler tarafından belirlenen ve çalışan maaşının dışında kalan ek faydalardır. Sen de esnek yan hak nedir sorusunun yanıtlarını merak ediyorsan İşin Olsun’dan yararlanma şansı yakalayabilirsin!
İstihdamda yer edinen çalışanların iş hukuku ile güvence altına alınan özlük hakları vardır. Bu haklar hem kamu hem de özel sektörde sigortalı olarak çalışan personel için geçerlidir. Çalışanların aldığı maaş, prim, resmi tatiller ya da kadın çalışanlar için doğum izni, süt izni gibi hakların yanında bir de yan haklar vardır. Tam da bu noktada “yan haklar nedir” diye sorabilirsin. Yan haklar işverenin zorunlu olarak vermesi gereken maaş, tatil gibi hakların dışında kalan ve gönüllü olarak çalışanına verdiği hakların genel adıdır. Yan haklar işverenin çalışanına vermesi gereken maaş gibi zorunlu hakların dışında, onu iş yerine bağlamak ve motive etmek için verdiği hediyeleri kapsar. Yan haklardan faydalanmak istiyorsan isinolsun.com’dan evinin yanındaki iş ilanlarını bulabilir, başvuru adımına geçebilirsin.
Esnek yan haklar nelerdir?
Hem işveren hem de çalışan açısından pek çok yarar sunan esnek yan haklar sayesinde çalışan kendini özel hisseder ve işyerine daha bağlı olur. İş motivasyonunun artmasına da yardımcı olan esnek yan haklar maaş dışında verilen ek hakların tamamını kapsar.
Esnek yan haklar nedir sorusunun pek çok cevabı vardır. Ülkemizde pek çok şirket çalışanına maaş dışında bazı haklar tanır. Bu yan hakların en bilineni yemek ve yol ücretleridir. Bunun dışında eğer personelin iş için yol gitmesi gerekiyorsa şirketin ona vereceği araç ya da kendi aracını kullanıyorsa yakıt parası da esnek yan hak örnekleri arasında yer alır. Bu bilgiler ışığında esnek yan haklar neler olabilir sorusuna verilen cevapları sıralayacak olursak;
- Özel sağlık sigortası
- Yemek ücreti ya da kartı
- Yol ücreti ya da kartı
- Spor kulübü üyeliği
- Gıda yardımı
- Giyim yardımı
- Online platform üyeliği
- Tatil paketleri
- Doğum günü izni
- Ek doğum izni
- Ek evlilik izni
- Hediye çekleri
- Başarı ya da kıdem ödülleri
Esnek yan hak uygulaması nasıl olur?
Esnek yan hakların iş hukukunda belli bir yeri bulunmaz. 4857 iş kanununa göre işveren ve çalışan arasında olması gereken haklar görülür. Çalışanın özlük hakları korunma altına alınırken bunun yanı sıra iş sorumluluğu da belirtilir. Bu nedenle esnek yan haklar uygulaması için işverenin inisiyatifine bağlı hediyeler tanımı yapılabilir. Kapsamını işverenin belirlediği bu yan hak uygulamasının gıda ve yiyecek yardımı uygulamaları olduğu gibi özel sağlık sigortası ya da spor kulübü üyeliği gibi uygulamaları da mevcuttur. Esnek yan hak nedir sorusuna bu bilgiler ışığında bakarsak kıdem tazminatı gibi bir zorunluluğa sahip değildir. Fakat işveren ve çalışan arasında yapılan iş sözleşmesinde, yılda iki defa ya da bayramlar ve yılbaşında gıda paketi verilecek gibi bir madde varsa o zaman esnek yan hak zorunlu hale gelir.
Esnek yan hak uygulamaları çalışanın motivasyonunu artırmak ve iş verimliliği sağlamak için önemlidir. Şirketler tarafından farklı paketler halinde çalışana sunulan bu uygulamalarda seçim zaman zaman çalışana kalabilir. Örneğin kendi aracı olan bir çalışan iş yerini kendine sunduğu yanlardan yol ücreti yerine yakıt ücretini ya da gıda yardımını tercih edebilir.
Esnek yan hak paketi nedir?
Çalışanın motive edilmesi işverenin de tasarruf etmesi için etkili bir yöntem olan esnek yan haklar bazı durumlarda paket halinde sunulur. Esnek yan hak paketi işverenin çalışana sunduğu gıda paketi, tatil paketi ya da diğer paketleri kapsadığı için çalışan bu paketler içinden kendine en uygun olanı seçer.
Esnek yan hakların paket şeklinde olması çalışanın ihtiyaç duymadığı bir hak yerine ihtiyaç duyduğu bir hakkı tercih etmesini sağlayacağı için daha fazla motive olmasını sağlar. Örneğin karne izni gibi bir yan hak sadece çocuk sahibi olan çalışanın kullanacağı hak olduğu için çocuğu olmayan çalışanlar bu haktan yararlanamaz.
Sadece belirli kişilerin tercih ettiği haklardan tüm ofis yararlanamaz. Bu durum bazı çalışanların daha fazla yan hak kullanmasına neden olacağı için ofiste bir eşitsizliğe neden olabilir. Ofis içi eşitsizlik de çalışanın veriminin düşmesine etki eden faktörlerin başında gelir. Ayrıca 4857 iş kanununa göre işveren tüm çalışanlarına eşit davranmak zorundadır. Bu sebeplerden ötürü şirketlerin esnek yan hakları düzenlerken daha titiz ve özenli davranması gerekir. Tüm bu sebepler göz önüne alındığında esnek yan hakların paket şeklinde olması hem 4857 iş kanununa uygundur hem de çalışanların kendilerine en uygun yan hakları tercih etmesine yardımcı olur. Çalışan arayışı içindeki şirketler, isinolsun.com’dan eleman bulmak için yayınladıkları ilanlarda sağladıkları yan hakların bilgisini verebilir bu sayede adaylar güven içinde başvuru işlemini tamamlayabilirler.
Esnek yan hak uygulamasının faydaları nelerdir?
Esnek yan hak uygulaması nedir sorusunun cevabı aslında bu uygulamanın çalışan ve işletmeye olan faydasının da cevabıdır. Yan haklar her şeyden önce şirket olma kültürünün sürdürülebilirliği ve kurum prestiji için önemlidir. Çalışan yılbaşı ya da bayram gibi özel günlerde şirket logolu bardak, ajanda, takvim gibi hediye paketlerinin kendisine verilmesiyle kendini o işletmeye ait hisseder. Bu hem işletmenin şirket kültürü kazanmasına hem de çalışanın işinde daha verimli olmasına yardımcı olur. Bunlar dışında esnek yan hakların faydaları şöyle sıralanabilir:
- Şirket kültürü oluşturduğu için hızlı bir şekilde işten ayrılma ve iş değiştirme meyli olan Y ve Z kuşağının şirkete bağlılığını arttırmaya yardımcı olur.
- Çalışanların değer gördüğünü hissetmesini sağlayarak yaptıkları işe karşı sahip oldukları motivasyonunu arttırır.
- Çalışan dışında şirket için de işletmenin ücret maliyetlerini düşürmeye yardımcı olur.
Esnek yan haklar çalışanların beklentisini karşılaması açısından da öneme sahiptir. Yapılan bazı araştırmalara göre çalışanların iş yerinden bazı beklentileri vardır. İş motivasyonu ve verimliliğine de katkı sağlayan bu beklentilerin bazıları aşağıdaki gibidir:
- Çalışma alanının motive edici bir düzenlemeye sahip olması
- Yan hak uygulamasında çeşitlilik olması
- İş ve özel hayat dengesinin kurulabilmesi
- Çalışanların takdir edilmesi
- İşyerinin kişisel gelişim ve eğitim fırsatları vermesi
- Esnek çalışma koşullarının sağlanması
- Yetenek ve yetkilerine uygun iş verilmesi
- Çalışanın kariyerinde ilerleyebilmesi
Yan haklar evden çalışanlar için de geçerlidir. Özellikle de kişinin iş sözleşmesinde bu durum belirtilmişse evden çalışan eleman için de yan hakların verilme zorunluluğu vardır. Eleman iş ilanlarına başvuru yapmadan önce yan haklar ve diğer detayları dikkatle incelemek çalışma sürecinde fayda sağlar.
Yemek ve yol yan haklarında alt sınır nasıl belirlenir?
Her şirket çalışana online platform aboneliği, karne izni, spor salonu üyeliği gibi yan hakları sunmaz. Fakat yemek ve yol ücreti çoğu şirketin çalışanlarına sunduğu ek yan haklar arasında yer alır. Peki, yemek ya da yol ücretlerinde alt sınır nasıl belirlenir? Burada durum tamamen çalıştığın iş yerinin inisiyatifine kalır. Şöyle ki, devletin işletmeye günlük olarak ödenmesi gereken miktar adına bir sınır koyması söz konusu değildir. Fakat devletin belirlediği günlük yemek bedeli istisnası gibi tutarları vardır. Bu sayede çalışanına günlük KDV bedeliyle beraber yemek ücreti veren bir işletme vergi istisnalarından yararlanarak tasarruf edebilir. Çalışma sürecinde fayda sağlayacak bilgilere ve iş ilanlarına isinolsun.com’dan ulaşarak kariyer yolculuğuna başlayabilirsin.