Engelli bireyler için sağlanan istihdamlar hakkında bilgi sahibi olmak, pek çok açıdan sana avantaj oluşturur. Bu bilgiler sayesinde engelli personellerin çalışma hayatına dair fikirler oluşturabilirsin. Engelli personel çalıştırma şartları ve daha fazla bilgiye İşin Olsun’un hazırlamış olduğu bu içerikten ulaşabilirsin!
Engelli personel çalıştırma zorunluluğu nedir?
Engelli personel çalıştırma zorunluluğu, pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye genelinde de bulunur. İlgili alanda yer alan yasaya binaen gerek kamu kurum ve kuruluşlarında, gerekse özel sektörde belirli bir büyüklüğe ulaşmış ve belirli sayıda işçi çalıştıran işverenlerin, düzenlenen yasa gereği engelli bireylere istihdam oluşturma zorunluluğu vardır. Engelli personellerin istihdam zorunluluğu, 4857 sayılı kanunun 30. maddesinde engelli bireylerin topluma ve iş hayatına kazandırılması amaçlanarak düzenlenmiştir. Bu yasaya uygun şekilde işveren firmalar, işyerinin belirli büyüklüğe ulaşması ve yasa kapsamına dahil olacak çalışana sahip olması durumunda engelli bireyler için istihdam sağlamak zorundadır. Sen de engelli bir birey olarak yasa ve ilgili alanda yer alan kurallar hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsan isinolsun.com’un hazırladığı bu makalenin devamında yer alan bilgileri okuyabilirsin.
Engelli personel çalıştırma oranı nasıl hesaplanır?
Türkiye’de engelli personel çalıştırma oranı, işveren firmaların çalıştırdıkları işçi sayısına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Her işveren, kendi çalıştırdığı personel sayısına bağlı olarak engelli bireyler için istihdam sağlamak zorundadır. Genel olarak engelli personel çalıştırma zorunluluğu bulunması için işverenin en az 50 personel çalıştırıyor olması gereklidir. 50 ve katlarında işçi çalıştıran firmalar, bu oranlara bağlı engelli bireyleri işe alma yükümlülüğüne sahiptir. Peki engelli personel çalıştırma oranı hesaplama nasıl yapılır? Engelli personel çalıştırma zorunluluğunda yer alan oranlar kamu kurumları ve özel sektör için değişebilir. 4857 sayılı yasal düzenleme ve kanuna göre kamu kurumlarında engelli personel çalıştırma zorunluluğu en az %4 olacak şekilde yer alır. Bu noktada 100 kişilik bir çalışanı bulunan kamu kurumlarında en az 4 engelli personel çalıştırılması yasaya göre zorunludur. Düzenlenen yasaya gereği özel sektörde bu oran %3 olarak uygulanır. Bu orana binaen özel sektörde 100 kişilik personele sahip olan işverenlerin en az 3 engelli personel çalıştırma yükümlülüğü vardır. Bu oranlar, çalıştırılan personel sayısına göre uygulanmalıdır. En az 50 çalışana sahip olan işyerlerinde kamu kurumlarında %4, özel sektörde ise %3 personel çalıştırılması gerekir. Engelli personelleri çalıştırma oranları da bu yüzdelik dilimlere göre hesaplanarak uygulanmalıdır. Örneğin; 65 işçi çalıştıran bir firmada görevlendirilmesi gereken engelli sayısı 65×0,03 = 1.95’tir. Yarımdan büyük olan küsürat rakamları tama yuvarlanacağı için o işyerinde en az 2 engelli bireyin görev alması gereklidir. Aynı il sınırları içerisinde işverene ait birden fazla işyeri olması durumunda engelli personelleri çalıştırma oranı; toplam işçi sayısına göre hesaplanır. Türkiye genelinde şubeleri bulunan firmalarda her bir ilde bulunan çalışan sayısı, ayrı hesaplanmalı, buna göre engelli personel istihdamı oluşturulmalıdır.
Engelli personel çalıştırma avantajları nelerdir?
Doğuştan veya sonradan bedensel, zihinsel, ruhsal veya duygusal olarak sosyal yeteneklerini farklı derecelerde kullanamayan, toplumsal yaşama uyum sağlamakta zorlanan ve günlük ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorluklar yaşayan bireyler engelli olarak nitelendirilir. Engelli bireylerin toplumsal yaşamda yer edinmesi ve engelsiz bir yaşam elde etmesi için çeşitli yasal düzenlemeler mevcuttur. Bu noktada 4857 sayılı kanunun 30.maddesi gösterilir. Engelli personel çalıştırma yönetmeliğinde yer alan maddelerde kamu kurum ve kuruluşlarında, özel sektörde belirli personel sayısına ulaşan iş yerleri, engelli personelleri çalıştırma zorunluluğuna sahip olur. Engelli personelleri çalıştırma zorunluluğu, engelli bireyler için oluşturduğu avantajların yanı sıra işveren içinde bazı avantajlar barındırır. Engelli personelleri çalıştırma avantajları, hem kamu kurum ve kuruluşlarında hem de özel sektörde geçerlidir. Engelli personel çalıştırma teşviki, işveren için maddi destek niteliğindedir. SGK prim desteği, bu teşviklerden bir tanesidir. Engelli bireylerin SGK primlerinde indirim sağlayan veya tamamen muaf tutan teşvikler, işveren için mali yükü azaltıcı bir etken olarak değerlendirilir ve bu da avantaj elde etmenin en önemli örnekleri arasında gösterilebilir. Ayrıca, prestij ve pozitif itibar kazanma konusunda da engelli personelleri çalıştırmak oldukça etkili bir yöntemdir. Kamu personel alımı ne zaman sorusunun yanıtını öğrenerek kariyer yolculuğunda yeni bir dönemin kapılarını aralayabilirsin.
Engelli personel çalıştırma şartları nelerdir?
Engelli personellerin çalıştırma zorunluluğuna uymak gereklidir. Fakat, verilen görevleri yerine getirebilmesi için çalıştırılan engelli bireyin bazı şartları karşılaması da gereklidir. Peki engelli personel çalıştırma şartları nelerdir? Öncelikli olarak engelli istihdamında görev alabilmesi için bireyin Yurt İçinde İşe Yerleştirme Yönetmeliğinin 3.maddesinde yer alan engelli tanımına uyması gereklidir. Bu noktada kişinin sağlık kurulu tarafından tüm vücut fonksiyonu kaybının en az yüzde kırk olduğu onaylanmalıdır. Böylece kişi engelli çalışan kontenjanına dahil edilebilmektedir. Engel oranı yüzde kırkın altında olanlar ya da sağlık kurulu raporu yerine tek hekim raporu ile engel durumunu beyan etmiş olanlar engelli çalışan kontenjanına dahil edilemez. 14 yaşını henüz doldurmamış bireylerde engelli olarak sayımaz. Buna ek olarak engelli bireyler su altı ve yeraltı işlerinde çalıştırılamaz. Bunun dışında kalan tüm işyerlerinde engelli bireyler görev alabilir. İsinolsun.com’dan rehabilitasyon sorumlusu iş ilanları gibi pek çok seçeneğe ulaşarak başvuru yapabilirsin.
Engelli personel çalıştırma saatleri nasıldır?
Engelli personellerin çalışma saatleri özel sektör ve kamu kurumları için değişkenlik gösterebilir. Genel olarak engelli personeller için belirlenmiş olan mesai süresi haftalık 45 saattir. Engelli personel haftalık çalışma saatleri düzenlemesi, haftanın iş günlerine yayılır ve çalışanın görevlerini yerine getirmesi beklenir. Engelli bireyler için düzenlenen mesai saati normal çalışanlar için geçerli olan mesai saati düzenlemesine tabidir. Ancak engelli bireyin sağlık durumu ve çalışma koşullarına uyum sağlama durumuna göre işveren, mesai saati düzenlemesinde esneklik gösterebilir. Kamu kurumlarında çalışan engelli bireyler, kendi istekleri dışında saat 20.00 ila 06.00 saatleri arasında çalıştırılamazlar. Engelli bireylerin istekleri olmadan gece mesaisi veya vardiyasında çalıştırılması, Devlet Memurları Kanunu’nun 101. Maddesine aykırıdır. Yeni bir işe başlarken hakların bilinmesi hem çalışanın hem de işveren için sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar. Ayrıca maaş hesaplama gibi önemli detayların bilinmesi de çalışanlara avantaj sağlar.
Engelli personel çalıştırma zorunluluğunda dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Engelli personel çalıştırma zorunluluğunda dikkat edilmesi gereken birçok detay bulunur. Bu detaylar, hem işveren hem de engelli çalışan için önemlidir. İlgili alanda yer alan bazı detaylar şu şekilde sıralanabilir:
- Kota uygulaması; 50 ve daha fazla sayıda çalışanı olan işverenlerin engelli bireyler için istihdam sağlaması zorunludur. Bu noktada işveren, çalıştırdığı işçi sayısına göre engelli bireyleri işe almalıdır.
- Engelli personelleri çalıştırma teşvikleri; engelli personelleri çalıştırma devlet desteğinden faydalanabilmek için işveren, yasaya uygun şekilde düzenlenmiş prosedürlere uygulamalıdır.
- Koşullar ve şartlar; engelli personellerin çalıştırması zorunlu olan işverenlerin engelli bireyler için uygun çalışma pozisyonu ve ortamı oluşturması gereklidir. Bireyin engel durumunu göz önünde bulundurarak iş yerinde yapabileceği görev ve sorumlulukları vermek, işverenin yükümlülükleri arasında yer edinir.
- Engelli bireylerin hakları; ilgili alanda yer alan çalışanlar için iş hukuku, iş güvenceleri ve sosyal haklar, normal çalışanlar ile aynı olmalıdır. Engelli bireylerin haklarının korunması ve yasal düzenlemelerde yer alan çalışma koşullarının sağlanması da işverenin yükümlülükleri arasında yer alır.
Kariyer yolculuğunu istediğin gibi şekillendirmek istiyorsan dilediğin zaman isinolsun.com’dan engelli iş ilanlarına ulaşıp seçenekleri inceleyebilirsin. Filtreleme özellikleri sayesinde bulunduğun şehirdeki ilanları hızlıca listeleyip başvuru adımını tamamlayabilirsin.